برج میلاد نام برج مخابراتی چندمنظوره است که در شمال غربی تهران، پایتخت ایران قرار دارد. این برج با ارتفاع ۴۳۵ متر، بلندترین برج ایران، ۶اُمین برج بلند مخابراتی جهان و ۱۹اُمین سازهٔ بلند نامتکی جهان است. این برج با ۱۳ هزار متر زیربنا از نظر وسعت کاربری سازهٔ رأس برج در میان تمامی برج‌های مخابراتی دنیا مقام نخست را دارد. برج میلاد بخشی از یک طرح بزرگ شهری به نام شهستان پهلوی بود که پیش از انقلاب اسلامی ایران در دست احداث بود. اما بیشتر آن پس از انقلاب اجرا نشد.

برج میلاد به دلیل بلندی بسیار و شکل ظاهری متفاوتش، تقریباً از همه جای تهران نمایان است و از این رو، یکی از نمادهای پایتخت ایران به شمار می‌آید.

برخی بر این باورند که این برج روی سامانه گسل شهرک قدس ساخته شده است.

مکان غرب تهران، ایران

آغاز پروژه ۱۳۷۶

پایان پروژه ۱۳۸۶

گشایش ۱۶ مهر ۱۳۸۷

کاربری توریستی، بازرگانی و مخابراتی

بلندی تا نوک آنتن ۴۳۵ متر

معمار محمدرضا حافظی

پیمانکار شرکت بلندپایه

مدیر طرح شرکت یادمان سازه

مدیر شهرداری تهران

بودجه ساخت ۵۰۰ میلیون دلار

برج میلاد و مجموعه یادمان بخشی از طرحی بسیار بزرگ‌تر به نام شهستان پهلوی هستند که پیش از انقلاب اسلامی ایران طراحی شده و در دست احداث بود.

پیشنهاد ساخت یک برج و تالار نمادین برای شهر تهران در سال ۱۳۷۰، در زمانی که مسعود رجب‌پور شهردار تهران بود، مطرح شد و در پایان سال ۱۳۷۲، محل کنونی از میان ۱۷ نقطه پیشنهادی ساخت آن برگزیده شد. غلامحسین کرباسچی مدعی شده‌است طرح برج میلاد در دوره شهرداری او و با توجه به سفرهای خارجی‌اش ارائه شده است. او می‌گوید: «در بازدیدهای مختلفی که از شهرهای بزرگ دنیا داشتیم، می‌دیدیم که ساختمان‌های مختلفی در این شهرها وجود دارد که هم به نوعی سمبل شهر است و هم جاذبه توریستی است برای شهر.»

کلنگ ساخت این برج در سال در دی ماه ۱۳۷۶ پس از سه سال مطالعات شناخت و امکان سنجی با نام یادمان (مرکز ارتباطات بین‌المللی تهران)بر زمین خورد و در سال 1380 به پیشنهاد شورای اسلامی شهر تهران به مناسبت یکصدمین زادروز روح‌الله خمینی بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران با نام برج میلاد تغییر یافت.ساخت این برج ۱۱ سال به درازا انجامید. در ۸ سال نخست تنها ۴۰ درصد از برج تکمیل شده بود، اما با سرعت بخشیدن به پروژه توسط محمدباقر قالیباف، شهردار تهران، ۶۰ درصد بعدی در ۳۰ ماه ساخته شد.

پس از ۱۱ سال از آغاز ساخت و در روز ۱۶ مهر ۱۳۸۷؛ برج میلاد با حضور نمایندگان مجلس شورای اسلامی، اعضای شورای اسلامی شهر تهران و محمدباقر قالیباف، شهردار تهران با شعار «آسمان نزدیک است» گشایش یافت این مراسم را بیش از ۲۵۰ خبرنگار ایرانی و خارجی پوشش دادند.

کاربری ها:

برج میلاد با هدف احداث سازه‌ای به یاد ماندنی و به عنوان نمادی برای شهر تهران و به منظور رفع نیازهای مخابراتی و تلویزیونی تهران ساخته شده‌است.

کارکردهای عمده این برج به شرح زیر است:

ایجاد و گسترش شبکه دسترسی بدون سیم

ایجاد زیرساخت مناسب برای سیستم‌های جدید تلویزیونی

بهینه‌سازی پوشش رادیو و تلویزیونی

کاربری‌های هواشناسی و کنترل ترافیک

گسترش و بهینه‌سازی پوشش شبکه‌های بی‌سیم و پی‌جو

ایجاد جاذبه گردشگری و بهره‌مندی از فضاهای گردشگری، تجاری و فرهنگی،رستوران گردان، رستوران ویژه ،سکوی دیدباز و بسته، رواق های هنری، گنبد آسمان، موزه مشاهیر ایران،موزه سکه ،فوت کرت ،واحد های تجاری ،فضاهای نمایشگاهی در ساختمان برج و امکاناتی چونمرکز همایش های بین‌المللی با 15 سالن مختلف ، پارک دولفین ها ،پیست دوچرخه سواری ،پینت بال،سینمای شش بعدی ،سینما،لیزریوم،رستوران سنتی ،رستوران محیطی و ...

در ابتدا مطالعات اولیه برج میلاد (مطالعات شناخت) آغاز شد. در این مطالعات 21 نقطه تهران برای احداث برج مورد مطالعه قرار گرفت که از بین آنها چهار نقطه و در نهایت تپه های کوی نصر انتخاب و طراحی معماری آغاز شد. شرکت یادمان سازه مجری پروژه برج میلاد تهران از طرف شهرداری تهران معرفی و دکتر محمد رضا حافظی استاد دانشگاه هنر دانشگاه شهید بهشتی به عنوان معمار و طراح پروژه و مهندس بهمن حقیقی نیز به عنوان سرپرست طراحی سازه پروژه انتخاب گردید.

درباره طراحی سازه براساس محاسبات و نتایج تونل باد، ساختمان برای جریان های هوا با سرعت 140 کیلومتر بر ساعت و تندبادهای لحظه ای با سرعت 220 کیلومتر بر ساعت طراحی شده است البته از آنجا که آثار نیروی باد کمتر از 40 درصد اثر نیروی زلزله است، طراحی براساس خطر زمین لرزه نیز صورت گرفته است. با توجه به این اطلاعات چهار سطح زلزله در طراحی برج در نظر گرفته شد که در سطح دوم با دوره بازگشت 110 سال ساختمان کاملاً ایمن خواهد بود و هیچ خسارتی به آن وارد نخواهد شد و در سطح چهارم یعنی در برابر زلزله ای چنان شدید که هر 100 سال یکبار در تهران اتفاق می افتد ، سازه پایداری خود را حفظ خواهد کرد.

شکل کلی بدنه عبارت است از یک هشت ضلعی مرکزی با تعدادی دیوار داخلی و چهار باله ذوزنقه ای شکل که به آن متصل می شوند. بدنه اصلی از روی فونداسیون (تراز صفر) آغاز شده و تا تراز 315 ادامه می یابد.بدنه اصلی برج کاربری عمومی ندارد و فقط محل عبور تاسیسات و آسانسور های پر سرعت برج است و در هر 12 متر یک طبقه با امکان دسترسی به تجهزات تاسیساتی را فراهم می سازد. .درضمن دوربین های کنترل ترافیک و سنسور های اندازه گیری آلودی هوا و....نیز بر روی بدنه برج نصب شده است.

روش اجرایی بدنه با استفاده از فن آوری قالب لغزنده بوده و حجم بتن ریزی آن حدود33000 متر مکعب است.

ساختمان پای برج در 6 طبقه و مساحت 17 هزار متر مربع بنا شده و طبقه همکف لابی به ورودی و پذیرش بازدید کنندگان اختصاص یافته است. سقف بتنی یکپارچه قوسی شکل و منحصر به فرد این ساختمان از برجسته ترین کار های بتنی معماری معاصر محسوب می شود، دراجرای این سقف از قالب بندی از چوب های استفاده شده است . طرح روی این سقف نقش هندسی یک گره ایرانی است .

6 پله برقی نصب شده در لابی برج ظرفیت جابجایی 9000نفردر ساعت را دارد و 4 دستگاه آسانسور با ظرفیت 21 نفر نیز در لابی برج نصب شده است .

در طبقات اول تا سوم ، 83 واحد تجاری ، رستوران غذاهای بین المللی ، تریا و همچنین نمایشگاهی با وسعت 200 متر مربع پیش بینی شده است. طبقات اول و دوم زیر همکف شامل فضای اداری ، تأسیساتی و مرکز داده ها است. از دیگر ویژگی های این سازه نحوه اجرای پایه های X شکل و بام قوسی آن به همراه استفاده ازیک نوع بتن به جای سنگ در نمای بیرونی ساختمان لابی است.

طبقه همکف لابی ورودی

تراز 1متر به مساحت حدود3000 مترمربع

این طبقه محل پذیرش میهمانان ، کنترل های امنیتی، کنترل بلیط و کارت ورود ، فضای انتظار، نمایش فیلم و معرفی ماکت مجموعه و ورودی آسانسور های پر سرعت برج است . بانک و دستگاه های خود پرداز نیز در این طبقه از لابی مستقر می باشد . اثر هنری زیبایی از استاد فرشیدی مثقالی با عنوان لیلی و مجنون بر زیبایی های این طبقه افزوده است .

طبقه اول گالری هنری و فروشگاه های تجاری

تراز 5 متر به مساحت حدود 3200 مترمربع

گالری هنری لابی برج محل عرضه و نمایش آثار هنری با بهره گیری از امکانات مجموعه برج برای عرضه این آثار به علاقمندان است .

سازه راس برج میلاد تهران

ساختمان رأس برج ، اصلی ترین بخش بهره برداری برج است که پیرامون شفت بتنی در 12 طبقه و سطح زیربنایی تقریبی 12 هزار متر مربع بنا شده است. وزن کلی سازه فلزی رأس 2100 تن می باشد . ساختمان رأس برج میلاد یکی از بزرگترین ساختمان رأس در برج های مخابراتی دنیا محسوب می شود. بجز 6 دستگاه آسانسور های سریع بدنه اصلی برج 2 دستگاه آسانسور با ظرفیت 10 نفر در هسته مرکزی ساختمان راس نصب شده است . در طبقات مختلف ساختمان رأس برج ، سکوی دید باز ، سکوی دیدسر بسته ، رستوران گردان با گنجایش حدود 400 نفر ، رستوران ویژه با ظرفیت 100 نفر ، تریا ، گالری های هنری ،‌ طبقات ویژه مخابرات و تلویزیون در نظر گرفته شده است.

دکل آنتن

دکل آنتن برج میلاد سازه ای فولادی با ارتفاع 120 متر است که در پایین ترین قسمت، یک 16 ضلعی به قطر به قطر 6 متر و در بالاترین قسمت به یک مربع 60 سانتیمتری تبدیل می شود و از360،000 قطعه فولاد ، پیچ و مهره ساخته شده و وزن تقریبی آن 350 تن است .در داخل دکل آنتن یک آسانسور 2 نفره نصب شده و کاربران تخصصی را تا ارتفاع 70 متری منتقل می نماید. دسترسی به دیگر قسمت های دکل آنتن از طریق پله های استخری می باشد.

دکل در 4 قسمت طراحی و ساخته شده است که قسمت زیرین، محل نصب آنتن های مخابراتی کاربران عمومی و سه قسمت فوقانی به آنتن تلویزیونی آنالوگ و دیجیتال اختصاص داده شده است.

منطقه ایمن از آتش

تراز254 متربه مساحت حدود 460 مترمربع

منطقه امن از آتش ، طبقه مخصوص مواقع بحران و حریق می باشد . این محل ظرفیت حضور 600 نفر را دارد. در برابر آتش سوزی مقاوم بوده و در زمان وقوع حادثه محل انجام عملیات امداد و نجات و خروج از ساختمان راس می باشد .

مجموعه فرهنگی هنری برج میلاد تهران ، با دارا بودن بخش های مختلفی نظیر برج میلاد ، سالن همایش ها ، فضا های گردشگری ، فضا های نمایشگاهی و جشنواره ها ، سایت ورزش ، هتل پنج ستاره ، مرکز تجاری و مراکز اداری به عنوان یک منبع درآمد پایدار برای شهر تهران محسوب می شود.

درآمدهای این مرکز از محل جذب گردشگر ، اجاره فضاهای مخابراتی – تلویزیونی ، اجاره مراکز تجاری ، برگزاری همایش ها حاصل می شود.

برج میلاد از دیدگاه بلندی، ششمین برج مخابراتی بلند جهان است. ۷ برج مخابرتی بلند جهان به ترتیب زیر می‌باشد:

1. توکیو اسکای تری در توکیو، ژاپن
2. آسمان‌خراش کنتون در گوانگ‌ژو، چین
3. آسمان‌خراش سی‌ان در تورنتو، کانادا
4. آسمان‌خراش اوستانکینو در مسکو، روسیه
5. برج ارینتال پیرل در شانگهای، چین
6. برج میلاد در تهران، ایران
7. برج کوالالامپور در کوالالامپور، مالزی

فاز 2 مجموعه

در فاز اول این مجموعه بخشهایی همچون برج میلاد, بیمارستان,سازمان انتقال خون و مرکز همایشهای بین المللی میلاد به بهره برداری رسیده است و هم اکنون شرکت کهن دژ باختر مجری فاز 2 پروژه برج میلاد است. به همین منظور جهت انتخاب طرح معماری پروژه اقدام به برگزاری مسابقه در بین اشخاص حقیقی و شرکتهای توانمند و صاحب نظر در معماری و شهرسازی در سطح بین المللی نموده است‏.‏

هیئت داوران با توجه به نقطه نظرات سرمایه گذار پروژه مبنی بر یک مرحله ای بودن مسابقه برندگان نهایی را به شرح ذیل اعلام نمودند:‏

      1   مقام اول: شرکت زاها حدید

2-     مقام دوم : مهندسین مشاور عرصه

3-      مقام سوم: شرکت بیجینگ کانسترکشن

طراحان برتر از رتبه چهارم تا هفتم نیز که شایسته لوح تقدیر میباشند، به شرح ذیل اعلام گردید:‏
4-     مقام چهارم : آقای علی اندجی گرمارودی

5-     مقام پنجم: مهندسین مشاور اثر

6-    مقام ششم مشاور طرح و امایش

7-     هفتم مشاور ابنیه نواندیش

این فاز شامل :

هتل پنج ستاره:

این هتل برای ارائه تسهیلات اقامت و پذیرایی از گردشگران داخلی و خارجی و شرکت کنندگان در همایش ها پیش بینی شده و مجموع زیربنای در نظر گرفته شده برای آن حدود 60 هزار متر مربع است.

مرکز تجاری و اداری:

این مراکز با هدف شناساندن موقعیت صنعتی و تجاری کشور، ارائه خدمات سطح بالا و گسترش تجارت، طراحی و ساخته می شود. زیربنای مرکز تجاری در حدود 40 هزار متر مربع با امکاناتی نظیر بخش معاملات بازرگانی داخلی و خارجی، نمایشگاه های کالا و خدمات، ارتباطات علمی و فنی، ارتباطات مخابراتی و تصویری و بخش خدمات است. به منظور ارائه فضای مناسب برای استقرار دفاتر شرکت های خدماتی و موسسات دولتی و خصوصی، مرکز اداری با زیربنای حدود 40 هزار متر مربع طراحی و ساخته می شود.

برج میلاد با مشاوره و زیر نظر شرکت NCK Engineering Canada طراحی و اجرا شده است. شرکتی که برج CN را در تورنتو و در سال ۱۹۷۶ طراحی و اجرا کرد. این درحالی است که در مقایسه با این برج بسیاری از طراحی این برج خرده میگیرند و آنرا ضعیف میدانند با مقایسه با برج تورنتو شاید برج میلاد پیشرفتی در طراحی نداشته است. همچنین این برج به عنوان نماد پایتخت قرار خواهد گرفت درحالی که تا قبل از آن برج آزادی (شهیاد) این لقب را یدک میکشید و همچنان نیز شاید به طور کامل برج میلاد نتوانسته است به طور کامل جایگزین نماد قبلی پایتخت یعنی برج آزادی باشد.

معماری برج میلاد بر عهده ی محمدرضا حافظی بوده است:

محمدرضا حافظی ( Mohammad Reza Hafezi) (متولد ۱۳۳۵) بروجرد مهندس معمار و طراح برج میلاد رئیس انجمن خیرین مدرسه ساز کشور

در برج میلاد تهران و بعضی ازدیگر پروژه‌ها، از پژوهشگرانی که در زمینه طراحی و نقشه برداری همیشه مشاور او بوده‌است می‌توان به شهرام وهاب زاده اشاره کرد.

محمد رضا حافظی در سال 1335 به دنیا آمد.

وی مدرک فوق لیسانس معماری خود را در سال 1360 از دانشگاه شهید بهشتی دریافت کرد.

حافظی برای ادامه تحصیل به انگلستان رفت و در سال 1368 مدرک دکترای معماری را از دانشگاه مهندسی عمران لیدز اخذ کرد.

تحصیلات

فوق لیسانس معماری از دانشگاه شهید بهشتی (۱۳۶۰)

دکترای معماری از دانشکده مهندسی عمران لیدز - انگلستان (۱۳۶۸)

فعالیت‌های دانشگاهی و تحقیقاتی

عضو هیئت علمی و مدرس گروه معماری دانشکده هنر و دانشگاه تربیت مدرس از تاریخ ۶۸/۶/۱ تا ۸۱/۸/۱

عضو مرکزوزارت مسکن و شهرسازی مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن

رئیس دانشکده گروه معماری دانشکده هنر و دانشگاه تربیت مدرس ۷۱/۹/۳۰ تا ۷۵/۱۱/۳۰

رئیس دانشگاه دانشگاه هنر تهران از ۷۷/۵/۳۰ تا ۸۳/۱۰/۲۸

عضو کمیسیون ملی یونسکو

عضویت کمیته ملی میراث طبیعی و فرهنگی کمیسیون ملی یونسکو

عضو کمیته تخصصی هنر دفتر گسترش آموزش عالی

مدیریت گروه برنامه ریزی و هنر دانشگاه جامع علمی – کاربردی

عضو هیئت علمی و مدرس دانشگاه شهید بهشتی

رئیس گروه تخصصی هنر (جشنواره خوارزمی) - وزارت علوم، تحقیقات و فناوری سازمان پژوهشهای علمی و فناوری ایران

برخی از فعالیت‌های اجرایی:

مدیریت امور طراحی و طراح معمار برج مخابراتی تلویزیونی میلاد تهران

طراحی مرحله اول ساختمان مجتمع اداری تجاری ونک

طراحی مرحله اول و دوم دانشکده مدیریت نیرو

در ادامه تصاویر مراحل ساخت این برج را مشاهده کنید: