امروز بشر نظریه های مختلف علمی را طبقه بندی کرده و بر اساس اطلاعات طبقه بندی شده بر سرعت علم و تکنولوژی افزوده است. اگر تا چند دهه پیش به سختی می توانستیم با زبان فلسفی، تفاوت میان علم و تکنیک، تکنیک و مهندسی، مهندس و دانشمند، فلسفه ی علم و فلسفه ی مهندسی را تبیین کنیم، امروز با توجه به دامنه ی اثرگذاری و حضور فعالانه ی مهندسی در ابعاد مختلف جامعه ی بشری، حیات طبیعت و علوم دیگر سبب شده تا اهل تفکر بتوانند با تکیه بر تاریخ و اطلاعاتی که در دسترس است، پاسخ هایی برای سوالات هستی شناسانه خود در رابطه با چیستی مهندسی بیابند و حوزه ی مطالعاتی مستقلی را با عنوان «فلسفه ی مهندسی» در نظر بگیرند.
” چنان که خواجه نصیرالدین طوسی با دفاع از روش فلسفی ای که در پیش گرفت فلسفه ی سینایی را احیا نمود و بوسیله ی انتشار بیش از یکصد رساله ی علمی – فلسفی نقشی ماندگار در تثبیت و ارتقای سطح علمی ایران ایفا نمود. بی سبب نیست که انتخاب روز مهندسی همزمان با بزرگداشت خواجه نصیرالدین طوسی در تقویم ملّی مان از فاخرترین و به جاترین انتخاب هاست .
انتخاب روز مهندسی همزمان با بزرگداشت خواجه نصیرالدین طوسی در تقویم ملّی ایران
حالا مهندسان در زمینه های مختلف کشوری نقش مهمی را ایفا می کنند و انقلاب مهندسی نوین ایجاد شده در سایه ی سه شاخه ی اصلی نانوفناوری، زیست فناوری، و فناوری اطلاعات شاید فرصتی تاریخی باشد برای مهندسان امروز ما تا ضمن بهره جستن از اصول فلسفی و اخلاقی، تحولی نوین را در حکمت و معرفت ایران و اسلام بوجود بیاورند. چنان که خواجه نصیرالدین طوسی با دفاع از روش فلسفی ای که در پیش گرفت فلسفه ی سینایی را احیا نمود و بوسیله ی انتشار بیش از یکصد رساله ی علمی – فلسفی نقشی ماندگار در تثبیت و ارتقای سطح علمی ایران ایفا نمود. بی سبب نیست که انتخاب روز مهندسی همزمان با بزرگداشت خواجه نصیرالدین طوسی در تقویم ملّی مان از فاخرترین و به جاترین انتخاب هاست.
وضعیت مهندسی ایران بحرانی است/ قانونی 17 ساله که درست اجرا نشد
با این وجود محمد ابکاء رییس انجمن خدمات مهندسی استان اصفهان وضعیت مهندسی ایران را بحرانی توصیف می کند. او می گوید: با ورود بسیاری از تکنولوژی‌های ساده از کشورهای مختلف به ویژه چین؛ وضعیت مهندسی ایران نزولی بوده است که این امر توجه ویژه مسوولان را در این حیطه می‌طلبد. رئیس انجمن خدمات مهندسی استان اصفهان همچنین معتقد است: در حال حاضر به دلیل شرایط حاکم بر جامعه بسیاری از نیازهای خود را از دیگر کشورها وارد می‌کنیم در حالیکه در زمینه کیفیت این خدمات با تردید روبرو هستیم. ابکاء اشاره ای هم به قانون استفاده از حداکثر توان مهندسی و ساخت داخل دارد و اذعان می کند: این برنامه در سال ۷۵ مصوب شد، در حالیکه امروزبه دلیل نبود منابع مالی بخش اجرایی آن به خوبی اجرایی نشده و ما امروزه شاهد ورود کالاهای فراوان از خارج کشور هستیم. وی ابراز امیدواری می کند که با تصویب این طرح نظم ویژه‌ای در جامعه مهندسی ایران برقرار شود.
” قانون استفاده از حداکثر توان مهندسی و ساخت داخل در سال ۷۵ مصوب شد، در حالیکه امروزبه دلیل نبود منابع مالی بخش اجرایی آن به خوبی اجرایی نشده و ما امروزه شاهد ورود کالاهای فراوان از خارج کشور هستیم “
ورود بخش خصوص به حوزه مهندسی لازم است
حمیدرضا فولادگر نماینده اصفهان در مجلس شورای اسلامی هم با اشاره به چگونگی نقش حمایت قانونی از انجمن صنفی مهندسان کشور، می گوید: تشکل‌های و انجمن‌های صنفی مهندسی کشور در سه بخش نظام مهندسی، انجمن مهندسی علمی و تشکل‌های اقتصادی خلاصه می‌شوند که این سه بخش هر کدام به صورت مجزا مسوولیت‌های مهمی را بر عهده دارند.
او اشاره ای هم به قانون برنامه پنجم توسعه، دارد و می افزاید: در این قانون و برطبق ماده ۱۵۳ به تشکیل نظام مهندسی صنعت تاکید فراوانی شده است که این بخش شامل تمام حوزه‌های مهندسی اعم از مهندسی ساختمان، کشاورزی و معدن است. این درحالی است که این طرح همچنان در مجلس باقی مانده است و تاکنون هیچ گونه پیشرفتی در این زمینه حاصل نشده است.
فولادگر بر نقش خصوصی سازی و ورود بخش خصوصی در حوزه مهندسی تاکید فراوان می کند و ادامه می دهد: در حال حاضر بخش خصوصی برای نخستین بار اجازه ورود به صحن علنی مجلس را کسب کرده و نمایندگان آن می‌تواند در مجلس سخنرانی کنند.
” در حال حاضر بخش خصوصی برای نخستین بار اجازه ورود به صحن علنی مجلس را کسب کرده و نمایندگان آن می‌تواند در مجلس سخنرانی کنند “
انجمن صنفی و علمی مهندسی از نظر قانونی حمایت نمی شود
او با اشاره به اینکه انجمن صنفی و علمی مهندسی از نظر قانونی حمایت نمی شود، می گوید: با اجرایی شدن قانون حمایت از شرکت‌های مردم نهاد، بدون دخالت دولت می‌توان از نظر قانونی نیز آنها را مورد حمایت قرار داد.
بهرام سبحانی مدیر عامل شرکت فولاد مبارکه اصفهان تحقق سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ و اقتصاد مقاومتی را بر عهده جامعه مهندسی کشور می داند و می گوید: قانون استفاده از توان ساخت داخل بهترین گزینه برای تقویت جامعه مهندسی کشور است، اما به علت نبود منابع مالی فراوان این قانون در عمل قابل اجرا نیست.
” با اجرایی شدن قانون حمایت از شرکت‌های مردم نهاد، بدون دخالت دولت می‌توان از نظر قانونی انجمن صنفی و علمی مهندسی را مورد حمایت قرار داد “
وی همچنین با اشاره به افق ۱۴۰۴ و سند تحول علمی کشور، می افزاید: در حال حاضر بسیاری از فعالیت‌های توسعه کشور بر اساس این سند طراحی نشده است، در حالیکه استفاده از مهندسان و تکنولوژی‌های روز و صادرات آن بازار رقابت خوبی را برای ایران فراهم خواهد کرد.
بخش زیادی از توان مهندسی کشور در تنگنا قرار گرفته است
رئیس سازمان نظام صنفی رایانه ای می گوید: اگر مهندسی را مبتنی بر انجام کار بدانیم و اگر به شاخه ها و عرصه های آن نگاه کنیم متوجه می شویم که این موضوع چه گستردگی دارد، در صورتی که مهندسی را مبتنی بر توان فکری تعریف کنیم به گستردگی آن بیش از پیش پی می بریم .
کاظم آیت الهی با بیان این مطلب خاطرنشان می سازد: گستردگی توان مهندسی از یک سو و بی توجهی به این توان از سویی دیگر مارا به این فکر می برد که باید چه کنیم.
” عرصه گسترده مهندسی نیاز به توجه بیشتر دارد یعنی اینکه ما می توانیم شاهد گستردگی در فرآیند کسب و کار باشیم اما وقتی به آمار رجوع می کنیم متوجه می شویم علیرغم توسعه های زیاد درصد کمی از این توان مورد استفاده قرار گرفته است “
وی می افزاید: عرصه گسترده مهندسی نیاز به توجه بیشتر دارد یعنی اینکه ما می توانیم شاهد گستردگی در فرآیند کسب و کار باشیم اما وقتی به آمار رجوع می کنیم متوجه می شویم علیرغم توسعه های زیاد درصد کمی از این توان مورد استفاده قرار گرفته است.
رئیس سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور اذعان می کند: متاسفانه بخش زیادی از توان مهندسی در تنگنا قرار گرفته و این موضوع باعث گردیده فر ایند کسب و کار در کشور جایگاه مناسبی نداشته باشد .
با تمام این تفاسیر باید دید قانون استفاده از حداکثر توان مهندسی که از سال 75 در مصوب شده ولی هنوز به خوبی اجرایی نشده است، بالاخره اجرایی می شود و یا اینکه باید همچنان شاهد ورود ورود کالاهای فراوان از خارج کشور و هدر رفتن تخصص جوانان ایرانی باشیم.
خبرگزاری ایمنا