اصفهان

" سفرمون به شهرهای ایران را با سفر به اصفهان شروع میکنیم اصفهان مجموعه ایه از شگفتی و زیبایی سفرنامه اصفهانو بخون برنامه ریزی کن حداقل تا آخر عمرت یه بار به اصفهان بری وگرنه عمر گرانبهات بی بهره از دیدن نصف جهان میشه (!) مطمئن باش خوندن این مقاله فقط میتونه با اسم هایی که تو سفرت به اصفهان بر میخوری آشنات کنه مطمئنم از اول تا آخر سفرت به شهر اصفهان فقط دهنت باز میمونه. اصلا" دیدن کی بود مانند خوندن (!)

اصفهان (سپاهان) مرکز استان اصفهان، با پهنه‌ای حدود 250 کیلومترمربع، در دل فلات ایران قرار گرفته است. آب و هوای شهر اصفهان نیمه خشک و معتدل است، به طوری که متوسط درجه حرارت سالانه این شهر حدود 16 درجه سانتیگراد و متوسط بارندگی سالانه این شهر در حدود 13 میلیمتر می باشد. به طور کلی، اصفهان شهر کم آبی است ولی به واسطه وجود رودخانه زاینده رود، کشاورزی در این استان توان رشد پیدا کرده است. اصفهان به لحاظ واقع ‏شدن در مرکز جغرافیایی ایران و با داشتن آب و هوایی معتدل و خاکی حاصلخیز و آب ‏کافی زاینده ‏رود (زنده رود)، از دیرباز به‏ عنوان مکانی برای سکونت، مورد توجه بوده است.

احتمالا از عصر ساسانیان که سپاهیان (اسپهان) در دشت حاصلخیز اطراف شهر گرد آمدند به این‏ نام خوانده شده است. در سال 19 ه. ق. اصفهان بدون جنگ و خونریزی و با انعقاد یک صلحنامه به دست سپاهیان اسلام افتاد و جزیی از سرزمین وسیعی شد که اسلام بر آن حکومت می‏کرد. در دوره سیصد ساله پس از آن، این شهر اغلب دست ‏به‏ دست می‏شد تا اینکه در قرن چهارم هجری، در زمان آل ‏زیار و آل ‏بویه، به‏ عنوان پایتخت مورد استفاده قرار گرفت. در قرن پنجم، در دوران سلجوقیان، پایتخت امپراطوری وسیعی شد که یک مرز آن رود سیحون و مرز دیگرش سواحل شرقی دریای مدیترانه بود.

غارت وحشیانه شهر به دست تیمور لنگ و قتل ‏عام ساکنان آن در سال 789 ه. ق. اصفهان را به وضع اسف‏باری دچار کرد.

در زمان اولین حکمرانان صفوی در قرن دهم هجری، اصفهان از مراکز مهم تجارت، فرهنگ و صنعت گردید. در اوایل قرن یازدهم (1006 ه.ق.) پایتخت شاه ‏عباس از قزوین به اصفهان انتقال یافت و قریب یک قرن ‏و نیم این شهر پایتخت سلسله صفویه بوده و به همین واسطه از شهرت جهانی برخوردار شد.

شهر اصفهان از روزگاران کهن تا کنون به نامهای: آپادانا، آصف‌هان، اسباهان، اسپاتنا، اسپاهان، آسپدان، اسپینر، اسفاهان، اصپدانه، انزان، بسفاهان، پارتاک، پاری، پرتیکان، جی، دارالیهودی، رشورجی، سپانه، شهرستان، گابا، گابیان، نصف جهان و یهودیه مشهور بوده است. در شاهنامه فردوسی نیز بارها به اصفهان (سپاهان) اشاره شده و از آن نام برده شده است:

 

شهر اصفهان با انتخاب شدن به عنوان نخستین پایتخت فرهنگی کشورهای اسلامی در سال 2005 در میان مردم این کشورها بیش از پیش مشهور گشته و گردشگران بسیاری را به خود جلب کرده است. این شهر از لحاظ صنایع دستی مهمترین شهر کشور به شمار می آید که بیشتر صنایع دستی کشور اعم از قلم کاری، خاتم کاری، ترمه و... در آن تولید می شود و گردشگرانی که مشتاق به تهیه سوغات ایرانی هستند تقریبا صنایع دستی و سوغاتی های تمام نقاط ایران را در حاشیه میدان نقش جهان و در بازار قدیمی اصفهان می توانند تهیه کنند.

" نمیشه بری اصفهانو سوغاتی نبری جاذبه های توریستی که اصفهان داره علاوه بر زیبایی و شگفتیش برای خودت جوریه که حتی تا رسیدن و برگشتنت به خونه هم ولت نمیکنه تازه بقیه فامیل هم باید از سوغاتی های این شهر بهره مند کنی(!) این شهر تجربه ای به تو میده که به معنای واقعی دیدن یه شهر تاریخی و مزه یه سفر به یاد موندنی تا آخر عمرت باهاته. الان وقتشه شروع کنیم به گشتن بین جاهایی که برای اولین بار تو عمرت قراره ببینی تازه حسایی بت دست میده که برای اولین بار تجربشون میکنی.

در میان شیرینی های اصفهان گز و پولکی اصفهان از همه معروفتر هستند؛ مهمترین غذای محلی اصفهان از نظر آنوبانینی؛ که بسیار مورد توجه مسافران و گردشگران است "بریانی" (بریونی) نام دارد که خوراکی گوشتی و بسیار چرب بوده و در بیشتر نقاط شهر می توان آن را تهیه کرد. عمده آثار باستانی اصفهان مربوط به دوره صفویه و مهمترین مناطق گردشگری آن در حاشیه زاینده رود قرار دارد.

عمارت عالی قاپو، مسجد شیخ لطف الله، مسجد امام (مسجد شاه)، کلیسای وانک، منار جنبان، کاخ چهل ستون، کاخ هشت بهشت، چهار باغ، آتشگاه،گورستان قدیمی تخته فولاد،بازار تاریخی اصفهان، میدان نقش جهان، باغ پرندگان، پل خواجو، پل شهرستان، سی و سه پل (پل الله وردی خان) و... از مهمترین نقاط دیدنی و تاریخی شهر اصفهان می باشند.

کاخ چهلستون اصفهان

عمارت چهلستون در اوایل قرن 11 هـ .ق در میان باغ و مجموعه بناها و کاخهای محوطه دولتخانه صفوی ساخته شده است . این عمارت عمدتاً به منظور پذیرائی رسمی از میهمانان و سفرای خارجی ، طی سه مرحله و طبق یک طرح واحد ساخته شده است . مرحله اول ـ تالار اصلی و بزرگ . مرحله دوم ـ ایوان آئینه و اطاقهای طرفین آن . مرحله سوم ـ ایوان ستون دار که از هجده عدد ستون و سقف چوبی تشکیل شده است . نام چهلستون به نشانه کثرت ستونها و انعکاس تصویر بیست ستون در آب استخر است .

نقاشی های دیواری چهلستون زیر نظر هنرمند نامدار عصر صفوی ، رضا عباسی با خصلت بزرگ نمائی به شیوه مینیاتورهای ایرانی انجام گرفته است . چهار تابلو بزرگ داخل سالن ، صحنه هایی از میدانهای جنگ و مجالس پذیرائی پادشاهان صفوی را نشان می دهد . دو تابلو بزرگ میانی از الحاقات بعدی با موضوعات مشابه است که به قلم صادق نقاش باشی (هنرمند دوره قاجار) ترسیم شده است . متأسفانه بسیاری از نقاشی های دوره صفوی در زمان حکومت ظل سلطان ، تخریب گردیده است . از اشعار دلپذیر نجیب کاشانی که به (خط محمد صالح اصفهانی) بر پیشانی ایوان ستوندار مرقوم گردیده ، چنین مستفاد می گردد که این عمارت بی نظیر در اوایل قرن 12 هـ.ق دچار آتش سوزی گردیده و در زمان شاه سلطان حسین صفوی تعمیر شده است .



میدان نقش جهان (میدان امام) اصفهان      

 

یکی از زیباترین میدانهای جهان به طول حدود 512 متر و عرض 160 متر است که در اطراف آن اطاق هائی در دو طبقه با یک اندازه و شکل احداث شده است . این میدان چون دیگر بناهای تاریخی این شهر سرشار از شگفتی است. نسبت های طلایی این میدان برای طول و عرض دیواره ی کنار آن که به شما حسی روحانی میدهد گویی با امنیت و نه مانند قدم زدن در بیابان و یا فضایی محصور با خفقان! (توضیح در این مقاله نمیگنجد)یتعداد چهار اثر تاریخی بی نظیر در اطراف میدان قراردارد . عمارت عالی قاپو ـ مسجد امام ـ مسجد شیخ لطف اله و سر درب بازار قیصریه، نمادی از عناصر شهر اسلامی بازار ، محل عبادت و محل حکومت. در وسط میدان اصلی ، زمین و دو دروازه سنگی چوگان بوده است . میدان امام امروزی یکی از مراکز خرید صنایع دستی و همچنین محل برگزاری بسیاری از مراسم ملی و مذهبی می باشد . قدم زدن در این میدان را با احساسی خاص در کنار مسجد امام و دیدن شیخ لطف الله و خط آسمان بی نظیر میدان از دست ندهید.


بازار قیـصـریه اصفهان

سردرب قیصریه در شمال میدان امام (نقش جهان) ساخته شده است . این سردرب ، یکی از زیباترین نقاشی های مربوط به دوران صفویه را نشان می دهد . از این سردرب ، وارد یکی از زیباترین بازارهای جهان می شویم . این بازار در دوران صفویه مرکز فروش کالاهای گران قیمت بوده است و نمایندگان شرکتهای خارجی در این مکان دارای حجره هائی بوده اند . بازار اصفهان یکی از بزرگترین بازارهای ایران است که دارای قسمتهای مختلف می باشد و در هرقسمت کالاهای خاصی را به فروش می رسانند . برای مثال قسمت صنایع دستی ، طلا و نقره ، قالی ، کفش و غیره . بازدید از همه قسمتهای بازار ساعتها به طول می انجامد .


عمارت عالی قاپو اصفهان 

این کاخ در قرن یازدهم هجری در شش طبقه احداث شده است . هر طبقه تزئینات هنری خاصی را دارا می باشد . از قسمتهای مهم این کاخ ، ایوان طبقه سوم ، حوض مسی در ا“ و تالار پذیرائی همین طبقه که با زیباترین نوع نقاشی و گچ بری تزئین شده است . تالار موسیقی طبقه ششم و تزئینات گچبری بی نظیر آن و اغلب کارهای هنری به وسیله رضا عباسی هنرمند مشهور آن دوران انجام شده است .


مسجد امام  اصفهان  

جاذبه های  گردشگری اصفهان-در جبهه جنوبی میدان نقش جهان ـ (میدان امام) ـ یکی از زیباترین مساجد جهان اسلام قراردارد که به دستور شاه عباس اول ، توسط استاد علی اکبر اصفهانی احداث گردیده است . در مرحله اول سردرب اصلی و جلوخان ورودی با دو مناره خارجی مسجد ساخته می شود . درب مسجد با ورقهای نقره و طلا تزئین گردیده و مربوط به دوره شاه صفی ، جانشین شاه عباس اول است . در داخل مسجد یک حیاط اصلی و مرکزی ، با چهار ایوان و دو حیاط فرعی جانبی قراردارد . گنبد خانه جنوبی به صورت دو پوش اجرا گردیده و فضای بین این دوگنبد حدود 12 متر ارتفاع دارد . ارتفاع گنبد خارجی از کف مسجد 50 متر می باشد . کتیبه های مسجد، توسط خطاطان و خوشنویسان معروف دوران صفویه مانند : علیرضا عباسی ، عبدالباقی تبریزی ، محمدصالح اصفهانی و محمدرضا امامی مزین شده است . تمام سطوح جرزها و دیوارها و گنبد و مناره ها و طاق نماهای داخلی و خارجی مسجد از کاشیهای هفت رنگ و مرعق پوشیده شده است . نقوش این کاشی کاریها (گل و بوته ها) به صورت مجرد و رمزی ظاهر می شود .




مسجد شیخ لطف الله اصفهان

در ضلع شرقی میدان امام (نقش جهان) مسجدی قراردارد که در زمان شاه عباس اول صفوی ، هنگام احداث میدان و همراه با بناهای اطراف آن به منظور محل عبادت و حوزه تدریس مرحوم شیخ لطف اله ، که از علما و روحانیون بزرگ جبل عامل در لبنان بوده ، ساخته شده است . ساختمان مسجد در سال 1011 هـ .ق آغاز و در سال 1028 به پایان رسیده است . این مسجد دارای یک شبستان زیرزمینی است که کف گنبدخانه را از سطح زمین بالاتر قرارداده است . به خاطر استفاده های خاص علمی ـ مذهبی از این مسجد ، نیازی به احداث حیاط و مناره نبوده است . گنبد بر روی هشت طاق جناغی قرار گرفته و لبه این طاقها با کاشیهای پیچ به رنگ فیروزه ، تزئین یافته است .

سطوح داخلی به ویژه محراب مسحد شیخ لطف اله از شاه کارهای بی نظیر هنر کاشی کاری هفت رنگ و معرق است. در محراب دو کتیبه وجود دارد که عبارت ذیل بر آنها نوشته شده است : عمل فقیرحقیر محتاج به رحمه خدا محمد رضا بن استاد حسین بنا اصفهانی .

این نوشته مبین آن است که استادان و هنرمندان و سازندگان بناهای آن زمان در مقابل قدرت جان آفرین تسلیم فرود آورده و هرگز نخوت و تکبر به وجودشان راه نیافته است .


مسجد جامع اصفهان

مسجد جامع اصفهان در گوشه شمال غربی میدان قدیم احداث گردیده است . مسجد اولیه درکنار روستای قدیمی یاوان و احتمالاًُ بر روی یک بنای مربوط به قبل از اسلام احداث گردیده است .

جاذبه های  گردشگری اصفهان-شهر اصفهان در سال 24 هجری ، دین مبین اسلام را می پذیرد و اولین مسجد رادر محل فعلی با ابعادی محدودتر در سال 156 هجری می سازد . در قرن سوم هجری به علت گسترش شهر و ازدیاد جمعیت ، مسجد وسیع تری بر روی مسجد اولیه پایه ریزی می گردد . عمده ترین سبک معماری به کار  رفته در مسجد مربوط به دوره سلجوقی ، به شیوه رازی است . در این شیوه کاربرد آجر و ایجاد نماهای آجری با طرحهای گره در حد اعلاء مهارت و زیبائی در نمای داخلی و خارجی گنبدهای خاکی و نظام الملک ظاهر گشته است . گچ بری محراب او لجایتو ، تزئینات کاشی کاری و خطوط بنائی و مقرنس سازی های مختلف ایوانها همراه با کتیبه های خط کوفی و ثلث ، نشانگر کوشش و علاقه هنرمندان اصفهانی در بنای این مسجد می باشد . مسجد جامع اصفهان را می توان ، به حق دایره المعارف معماری و یادگارهای با ارزش تاریخی ، فرهنگی و هنری شهر اصفهان محسوب نمود و به خاطر همین ارزشهای نهفته اش ، حفاظت و مراقبت از آن ، از جمله وظائف دینی ، ملی و فرهنگی همگان تلقی می گردد .       



کاخ هشت بهشت   اصفهان  

                    

کاخ هشت بهشت در میان باغ بلبل ، داخل مجموعه دولتخانه دوره صفوی در زمان حکومت شاه سلیمان (در نیمه دوم قرن 11 هجری قمری) ساخته شده است . موقعیت ممتاز باغ و عمارت هشت بهشت به گونه ای بوده که ورودی های باغ از کلیه اضلاع آن انجام می گرفته است . در جنوب باغ هشت بهشت در زمان شاه سلطان حسین ، مجموعه مدرسه و کاروان سرا و بازارچه احداث گردیده است .

نام هشت بهشت عمدتاً در اصطلاح زمان خود ، به معنای هشتی یا ورودی بهشت بوده است . عمارت هشت بهشت در دو طبقه و بر روی یک کرسی با ازاره سنگی ساخته شده و ترکیب احجام و فضاهای معماری به گونه ای ماهرانه و متناسب انجام گرفته است . در وسط ساختمان ، فضای اصلی و مرکزی قرار دارد که در پلان به صورت هشت ضلعی است . ارتباط دو طبقه از طریق دو دستگاه راه پله انجام می گیرد کلیه سطوح ایوانهای هشتی مرکزی ، اتاقها و راهروها ، با سبکهای متنوعی تزیئن شده است . از جمله خصوصیات منحصر به فرد این عمارت ، حوض مروارید و آبشار ایوان جنوبی است که آب آن از حوض فوقانی تأمین شده است .            

پل خواجو         شگفت انگیز ترین پل جهان

 پل خواجو به خاطر معماری و تزئینات کاشی‌کاری آن از دیگر پلهای زاینده رود مشهورتر است. این پل که در دوران صفوی یکی از زیباترین پلهای جهان به شمار می‌رفت، بیشتر به منزله سد و بند بوده‌است. در میان هریک از دو ضلع شرقی و غربی پل ساختمانی بنا شده که شامل چند اتاق مزین به نقاشی است. این ساختمان که (شاه نشین) نامیده می‌شود در آن دوره جایگاه بزرگان و امیرانی بوده که برای تماشای مسابقات شنا و قایقرانی بر روی دریاچه مصنوعی به این مکان فراخوانده می‌شدند. باقی مانده یک نیمکت سنگی تمام چیزی است که از صندلی پادشاه باقی مانده است. به سخن پروفسور اپهام پوپ و ژان شاردن، پل خواجو " یک اثر تاریخی اوج معماری پل فارسی و یکی از جالب ترین پل‌هایی است که وجود دارند ... که در کل آن ریتم و شرافت و عزت و ترکیب شاد ترین قوام، ابزار، زیبایی، و تفریح و سرگرمی وجود دارد".

در گوشه‌های ضلع شرقی پل خواجو دو شیرسنگی وجود داردکه ظاهراً" نماد سپاهیان بختیاری محافظ اصفهان و زاینده رود هستند. این پل دارای ۲۴ دهانه‌است که از مکعب‌های به دقت تراش‌خورده ساخته شده و در بخش میانی، با سدهای چوبی برای گرفتن جلو رودخانه مسدود گردیده‌است. خواجو یکی از پل‌هایی است که در تنظیم جریان آب در رودخانه به دلیل وجود دروازه بند یا دریچه در زیر قوس‌هایش نقش داشته است. هنگامی که دریچه‌های سد بسته می شده است، سطح آب در پشت پل بالا امده سبب تسهیل آبیاری باغ‌های بسیاری در طول بالادست این پل می شده است .

این پل را همچنین پل شاه، پل بابا رکن‌الدین (مسیر رفتن به خانقاه و آرامگاه بابا رکن‌الدین و تخت فولاد) و پل حسن‌بیگ (نام پل قبلی که در زمان شاه‌عباس تخریب شد و این پل به جای آن ساخته شد.) هم نامیده‌اند و از بناهای شاه عباس دوم صفوی است که در سال ۱۰۶۰ هجری قمری بنا شده‌است. در میانه پل خواجو، ساختمانی مخصوصی که به بیگربیکی شهرت دارد بنا شده است که برای اقامت موقتی شاه صفوی و خانواده او ایجاد شده بود

درازای پل ۱۳۳ متر و پهنای آن ۱۲ متر است. این پل را به نامهای دیگری نیز خوانده‌اند ولی به سبب قرار گرفتن در محله خواجو به پل خواجو بنام است.

پل خواجویکی از شگفت انگیز ترین پل های جهان است به طوری که هنوز نیز بسیاری از شگفتی های آن بر ما مخفی است.

به عنوان مثال ساخت این پل توسط ساروج به گونه ای است که هرچقدر بیشتر در مجاورت آب باشد مستحکم تر میشود و هرچقدر در اثر خشکی باشد و آب نبیند استحکام خود را از دست خواهد داد.

از دیگر ویژگی های جذاب معماری این پل نگاه با زاویه 45 درجه به دهانه های پایینی پل است کهبا فضای سه بعدی ایجاد شدی چون شمعی با اشک هایش میماند اگر حتی یک روز به عمرتان باقیست دیدن این هنر معماری را از دست ندهید!

 نگاه از هر سوی به این پل ویژگی دیگری را نمایان میکند حال از سوی آسمان به این پل بنگرید چون عقابی با پرهای باز میماند.

بررسی ویژگی ها وعجایب معماری این پل شگفت انگیز در این مقاله نمیگنجد از پل خواجو با تمام ویژگی هایش میگذریم و به ادامه ی سفر میپردازیم...   

 

در قسمت شرق رودخانه زاینده رود و پل خواجو از آثار دوره صفویه در سال 1060 هجری ، مصادف با زندگی شاه عباس دوم احداث شده است . پل خواجو در طراحی قدیم برای چندین منظور در نظر گرفته شده است . قسمت فوقانی برای حرکت سریع و عبور کالسکه ها و چهارپایان بوده در حالی که بخش تحتانی عمدتاً برای حرکت آرام و توقف و تأمل عابرین پیاده بوده است . قسمت زیرین تماماً از سنگ و ملات ساروج ساخته شده و دهانه های عبور آب به صورت بند با تخته های قطور چوبی قابل کنترل بوده و با بستن کامل دهانه ها سطح آب در قسمت غربی پل بالا آمده و دریاچه کوچکی را به وجود می آورد . در سمت شرقی ، پلکانهای سنگی انسان را تا حد تماس با آب به پائین هدایت می کند . ضمن اینکه این پلکانها خود محلی برای نشستن و لذت بردن از مناظر طبیعی می باشد . در قسمت مرکزی پل ، عمارت بیگلربیگی در طبقه فوقانی و در دو طرف راهروی پل برای پذیرائی و تشریفات رسمی ساخته شده است که اطاقهای آن در دوره های مختلف با نقوش رنگ طلائی تزئین گردیده است .            



سی وسه پل اصفهان

زمانی که اصفهان به عنوان مرکز حکومت دولت صفویه انتخاب می گردد ، جهت گسترش شهر به طرف جنوب متمایل می شود . و عنصر مهم شهرسازی در آن طرح ، محور چهار باغ بوده که از دروازه دولت به سوی جنوب احداث می گردد و حدود شش کیلومتر طول آن بوده است . این خیابان الزاماً از رودخانه عبور می نماید و بدین جهت معماران آن زمان، پل الهوردیخان را که به سی و سه پل معروف می باشد بر روی    زاینده رود و منطبق بر محور چهارباغ ایجاد می نمایند . زمان احداث پل درحد فاصل سالهای 1008 تا1011 هجری قمری بوده و طول آن سیصد متر و عرض آن 14 متر می باشد . این پل از معماری بسیار زیبا و متناسب برخوردار است ، نظم طولانی دهانه های آن ، ابهت و وقار خاصی در آن به وجود آورده است . در طرفین سطح فوقانی ، دو راهروی سرپوشیده ساخته شده که هم در زمستان و هم در تابستان سرپناه مطمئنی برای عابرین می باشد . پل الهوردیخان را می توان نتیجه مطلوب ترکیب فنون در مهندسی با هنر معماری محسوب کرد .              



کلیسا و موزه وانک اصفهان

 

در قرن یازدهم هجری ، تعدادی از ارامنه ساکن در ارمنستان فعلی به اصفهان منتقل گشته و در دهکده ای در جنوب غرب اصفهان سکونت داده شدند . نام آن دهکده را جلفا گذاشتند . پادشاهان صفوی براساس فرامینی که صادر کردند ، آزادی های مذهبی برای آنها را تضمین نمودند و این اقلیت ارامنه را مورد حمایت قراردادند . در بین ساکنان جلفا ، تجار و افرادی که دانش فنی آن دوران را دارا بودند ، وجود داشتند . با کمک و مساعدت تجار ارمنی چند کلیسا از جمله کلیسای وانک احداث گردید . اکنون جلفا بخشی از شهر اصفهان محسوب می گردد . کلیسای وانک یکی از زیباترین کلیساهای ایران است که دارای آمیخته ای از معماری ایرانی و اروپائی می باشد . داخل کلیسا تزئینات هنری از جمله گچبری ، نقاشی و طلاکاری وجود دارد . در کنار کلیسا ، موزه با ارزشی وجود دارد که در آن تابلوهای نفیس نقاشی ، کتب خطی و سایر اشیا نفیس هنری دیده می شود .


آتشــگاه اصفهان


کوه آتشگاه در 7 کیلومتری غرب اصفهان در همان مسیر منارجنبان قراردارد . ارتفاع این کوه حدود 1680 متر از سطح دریا است . در زمان ساسانیان یک آتشکده در بالای این کوه احداث شده است . ساختمان از خشت های بسیار بزرگ و ضخیم ساخته شده است . جایگاه و محل روشن نگه داشتن آتش هنوز در بین خرابه های بالای کوه دیده می شود و این بنا یکی از معدود بناهای مربوط به دوران قبل از اسلام است .

منـارجـنـبــان اصفهان

 

منارجنبان یکی از آثار تاریخی مشهور ایران است که در 5 کیلومتری غرب اصفهان در جاده اصفهان به نجف آباد قراردارد . ساختمان دارای یک ایوان و دو مناره است . قبر عبداله این محمد ابن محمود یکی ازچهره های شاخص قرن 8 هجری در این بنا قراردارد . احداث این بنا همزمان با دوران حکومت ایلخانیان مغول می باشد . این بنا از نقطه نظر معماری ، دارای ارزش فراوانی است . یکی از ویژگیهای این بنا این است که اگر یکی از مناره ها تکان داده شود ، مناره دوم و تمام ساختمان تکان و حرکت بسیار محسوس دارد . ارتفاع ایوان از سطح زمین 10 متر و ارتفاع مناره ها 5/17 متر می باشد . مسئله بسیار مهم این است که این بنا را برای تکان دادن نساخته اند وتکان دادن زیاد آن موجب ویرانی بنا می گردد .


مسجد حکیم اصفهان

مسجد حکیم اصفهان یکی از مساجد بسیار نفیس چهار ایوانه است که در فاصله سالهای 1051 تا1073 هـ .ق مقارن با سلطنت شاه صفی و شاه عباس دوم به همت طبیب حکیم محمد داوودخان ملقب به تقرب خان بر روی ویرانه های مسجد جامع جور جیراز بناهای قرن چهارم هجری ساخته شده است . براساس کتیبه های موجود ، معمار این بنا محمدعلی بن ستاد علی بیک اصفهانی است . آنچه مسجد حکیم را در عداد مساجد بسیار نفیس دوران صفویه قرار می دهد ، ارزشهای خاص معماری ، کتیبه های متعدد آن است که به دست استاد محمدرضا امامی ، خوشنویس نامدار عصر صفویه تحریر شده است . از دیگر قسمتهای دیدنی این بنا می توان به محراب بسیار زیبایی که با مقرنسها و کتیبه ها که به خط ثلث بر زمینه لاجوردی تزئین یافته است اشاره کرد .


مسجد سید اصفهان

 

مسجد سید بزرگترین و مشهورترین مسجد اصفهان از قرن سیزدهم هجری است که به دستور(حجت الاسلام حاج سیدباقر شفتی ) از علمای بزرگ امامیه که در دوره سلطنت محمدشاه قاجار می زیسته بنا شده است ، در تزئینات کاشیکاری با طرح گلدان و منظره هائی که نمایش داده شده است . رنگ قرمز روشن نقش عمده ای دارد و این همان رنگی است که در مساجد دیگر دوره قاجار مانند مسجد رحیم خان و مسجد رکن الملک نیز مشاهده می شود . آرامگاه (سید حجه الاسلام ) که بسیار مجلل و باشکوه بنا شده است ، در گوشه شمال شرقی صحن مسجد قرار دارد . در این مسجد تاریخهای متعددی از سال 1255 تا1311 هجری دیده می شود که کتیبه های آن به خط محمدباقر شریف شیرازی است . تزئینات داخل گنبد آرامگاه ، از نوع تزئینات گچبری ، آئینه کاری و طلاکاری است که به همراه ضریح نقره و طلاکوب آن با خطوط بسیار زیبا از قسمتهای تماشائی این مسجد می باشد .


گنجینه های هنرهای تزئینی اصفهان

گنجینه (موزه) هنرهای تزئینی ایران در عمارت تاریخی ، رکیب خانه قراردارد . که در اوایل قرن 11 هـ .ق مقارن با سلطنت شاه عباس اول در میان مجموعه بناهای دولتخانه صفوی احداث و به عنوان محل نگهداری لوازم سوارکاری و یراق آلات مرکب سلطنتی مورد استفاده قرار می گیرد . این عمارت در دوره قاجار ، اندونی ظل السلطان حاکم اصفهان بوده و در دوره پهلوی نیز به عنوان اداره و ثبت احوال مورد استفاده قرار داشته است . این گنجینه مشتمل بر بخشهای مختلف خوشنویسی از قبیل آثار خطی و کتابت ، جلد سازی و نگارگری و آثار لاکی ، بافته ها و رودوزیهای سنتی ، فلزکاری ، آثار چوبی ، سفال و آبگینه می باشد که یادگارهای نفیس و ارزشمندی از دوره صفوی و قاجاریه را در بر می گیرد .


کاروانسرای عباسی ، واحد اقامتی و پذیرائی جدید

در قرن یازدهم هجری که در دوران صفویه ، در سراسر ایرذان و در نقاط بسیار حساس ، کاروانسراهای بسیار زیبا احداث گردید که در نوع خود در جهان بی نظیر هستند . در حقیقت می توان گفت کاروان سراهای مورد نظر برای توسعه گردشگری به ویژه جهانگردی تجاری مورد استفاده قرار می گرفت و اماکن بسیار مناسبی برای اقامت و مبادله کالا به حساب می آمدند . از قرن 12 هجری به بعد این کاروانسراها مورد بی مهری قرار گرفتند و بسیاری ازآنها نیمه ویران شدند . به دلیل مکان مناسب کاروانسراها و استحکام آنها تعدادی از آنها جهت استفاده های مختلف بازسازی شدند . از جمله تبدیل یک کاروانسرا در درون شهر اصفهان به یک هتل بی نظیر و زیبا . در طی سه سال گذشته به ابتکار ریاست سازمان ایرانگردی آقای مهندس معزل الدین تعدادی از این کاروانسراها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفتند تا آنها را به اماکن اقامتی و پذیرائی برای گردشگران ایرانی و خارجی آماده کنند . از جمله کاروانسرای عباسی در 40 کیلومتری جاده اصفهان به تهران یکی از آنهاست که در آینده بسیار نزدیک نه تنها به عنوان یک اثر تاریخی بلکه به عنوان یک واحد اقامتی و پذیرائی که دارای فضائی بسیار زیبا سنتی و آرامش بخش می باشد . به تأسیسات جهانگردی اصفهان اضافه می گردد . با تداوم این ابتکار نه تنها کاروانسراهای عباسی از ویرانی کامل نجات می یابند بلکه به صورت تأسیسات اقامتی و پذیرائی مورد نیاز در گوشه گوشه ایران ظاهر   می شود . شرحی که در این نقشه راهنما آمده است بسیار مختصر و تنها مورد تعدادی از آثار تاریخی و جاذبه های جهانگردی شهر اصفهان می باشد . در این شهر بیش از 2000 اثر تاریخی به ثبت رسیده وجود دارد که امکان معرفی همه آنها امکان پذیر نیست لذا از گردشگران عزیز تقاضا می شود برای کسب اطلاعات درباره  سایر آثار تاریخی و جاذبه های جهانگردی به دفتر اطلاع رسانی  سازمان گردشگری واقع در میدان امام جنب عمارت تاریخی عالی قاپو و یا با تلفن 228491 تماس حاصل فرمائید .


مهمانسرای عباسی ، موزه هنرهای تزئینی دوران معاصر اصفهان

یکی از کاروانسراهای قرن 11 هجری که در مرکز اصفهان قرار داشت به یک مهمانسرای بسیارمجلل و زیبا تبدیل شده است . ضمن مرمت کاروانسرا با همان بافت اصلی و سنتی بخشهای جدیدی هم به این کاروانسرا اضافه شده است . برای تزئین قسمتهای مختلف این کاروانسرا از بسیاری از هنرهای تزئینی که طی قرون گذشته در بناهای تاریخی اصفهان به کار گرفته شده بودند الهام گرفته شده است و با یاری صدها استاد و هنرمند ایرانی که در زمینه هنرهای تزیئنی دارای دانش و تجربه کافی بودند این مهمانسرا به یک موزه تبدیل گردیده است . قسمتهای مختلف این مهمانسرا به شکل زیبا و بی نظیری تزئین شده و این مکان تنها یک مهمانسرا نیست بلکه گنجینه ای از هنرهای تزیئنی دوران معاصر است . دیدار از این مجموعه زیبا را به گردشگران عزیز توصیه می کنیم.

" این همش نبودا! یه گوشه ای از چیزایی که از تجربه ی گشتن توی شهر و حس معماری و شهرسازی بت دست میده بود(!) اصفهان هر خیابونش معماری و شهرسازیه برا همین هم هس که مسافرا از بعد از سفر به اصفهان تازه معنای معماری و شهرو میفهمن و بعد از اون حتی به خونه ی خودشون که هیچی به تمامی خونه های کوچه و محله و حتی خونه همسایه بقلی هم نگاه تخصصی و معماری میکنن :) برای بچه های شهرسازی جالبه بدونن شهرداری و بلدیه هر شهر و قوانین شهریش چه تاریخیو پشت سر گذاشته اینم از ادامه سفر:

از بلدیه تا شهرداری

آقای وثیق المـلک از محله گلبـهار به ریاسـت انجـمن بلدیه انتـخاب شـدند وپـس از آن نیز در رمضا ن۱۳۲۵ ه.ق مطابق با مهرماه ۱۲۸۶ حاجی محمد علی خان با عنوان کلانتر به عنوان رئیس بلدیه میرزا مهدی خان به عنوان معاون ومیرزا ابوالحسن خان را برای امور دفتری تعیین نمودند مدت ماموریت کلانتر واعضای بلدیه ۴سال بوده که در دوره اول پس از ۲ سال نصف اعضای بلدیه به حکم قرعه از اداره بلدیه خارج شده وبه جای آنها اعضای جدید انتخاب می شدند اولین وظایفی که انجمن ولایتی شهر اصفهان از انجمن بلدیه درخواست کرد: ۱. نمره خانه ها ( پلاک منزل) ۲. تعداد نفوس بلد( سرشماری) ۳ سنگ موازین( سنگ توزین ) که مهر نمایند در سال ۱۳۰۹ ه.ش قانون بلدیه مصوب ۱۲۸۵ ه.ش فسخ شد وجای آن قانون جدیدی تصویب شد.

برای خواندن کامل از بلدیه تا شهرداری اصفهان اینجا کلیک کنید.

پروژه های شهری

اصفهان دائما" در حال تغییر و حرکت است و گسترش این شهر به عنوان یکی از کلانشهرهای ایران قابل توجه است از این رو پروژه های بارز شهری چه در سطح استان و یا حتی در سطح کشور در این شهر بسیار دیده میشود:

از پروژه های پایان یافته و قابل توجه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

اولین بزرگراه دو طبقه کشور و تعریض پل بزرگمهر اشاره کرد. همچنین احیای میدان عتیق با نام میدان امام علی و بازسازی تاریخ 700 ساله ی این شهر از دیگر موارد قابل توجه است.

از پروژه های در جریان :

تقاطع غیر همسطح نهم دی

مرکز همایش های بین المللی اصفهان

باغ گلدسته

احیاء بدنه شرقی چهارباغ عباسی

شهر رویاها (اولین و بزرگترین پارک بازی مدرن و جذاب کشور)

• برای خواندن گزارش کامل پروژه های شهری اصفهان از سال 1382 تا 1391 اینجا کلیک کنید.

***

اصفهان سراسر ویژگی است این شهر از دیرباز با اسم "شهر" شناخته میشده و با زاینده رود خروشان و جوی ها و مادی هایش در کنار زیباترین و شگفت انگیز ترین بناهای تاریخی که نمادی غرورآفرین از هنر معماری ایرانی است زبانزد است. اصفهان تاریخی که هرچند امروزه با برخی کم لطفی از آن نه به عنوان شهری تاریخی و توریستی بلکه شهری صنعتی با آلودگی هوا و خشکی زاینده رود و معضلات شهری چون ترافیک و عدم توجه به پروژه های شهری اش چون مترو و مرمت آثار باستانی اش دست و پنجه نرم میکند اما همچنان برای ایران ما مایه افتخار و نمادی از یک شهر واقعی و شهری اسلامی با گنبدهای فیروزه ای و نصفی از جهان است.

سفر به اصفهان را با دیدن شگفتی هایش چون پل ها و بناها و احساسی روحانی در میدان نقش جهانش و قدم زدن در چهاباغش حتما" در ابتدای لیست سفرتان قرار دهید به راستی که پس آن خاطره ای شیرین از دیدن نصف جهان با خود در دفتر خاطراتتان خواهید نوشت.

این مطلب نگاهی گذرا برای آشنایی بیشتر با این شهر بود و بسیاری از مطالب و توضیحات در آن نمیگنجید پیشنهاد میکنیم حتما" در صورت علاقه مقالات بیشتری در این زمینه بخوانید و تصاویر بیشتری از آن ببینید. مقالات شارکده در رابطه با اصفهان را از این لینک پیگیری کنید.

" رسیدیم به آخر سفرمون به اصفهان ! الان وقتی جایی از اصفهان چیزی شنیدی دیگه مث قبل برات نیس باید تک تک چیزایی که تو سفر امروز خوندیو یادت بیاد البته پیشنهاد میکنم بهتره یه سر بری تا اگه چیزی شنیدی تمام تصاویری که دیدی یادت بیاد . الان به نظرت دیگه اصفهانو میشناسی؟!

نه دادا موندس تا بِفَمی اصفان کوجاس :)

سفر ما توی سفرنامه گوشه ی کوچیکی از سفر واقعی به این شهر هم نیس حسی که داری با پاهات توی خیابون های شهر و میدون نقش جهان قدم میزنی و نمیشه اینجوری برات تعریف کرد اگه یه سر رفتی اصفهان یه دفترچه خاطرات و یه دوربین عکاسی و یه دو سه هفته ای وقت برا گشتن هم با خودت ببر وقتی از این شهر برگشتی خونتون مطمئن باش تجربه های زیادی توی زندگیت بدست آوردی اگه دانشجوی شهرسازی یا معماری هم هسی که کلا باید زندگیت دگرگون بشه چون تعریف شهر و معماریو میفهمی. راستی تو سفرت به این شهر چشاتو خوب باز کن و اینکه یه پیشنهاد بدون مطالعه و یه کتاب سفرنامه تو دستت هم به این شهر سفر نکن.

اگه قبلا به اصفهان سفر کردی و خاطره ای داری حتما" همین زیر برامون بنویس و این سفر و کامل کن.

خیلی خسته شدیم ولی واقعا" حس نمیشه! الان باید بری یه چایی و پولکی و گز بزنی و آماده بشی برای فردا که قراره بریم به یه شهر دیگه ایران. 

راسی عیدتون هم مبارک !

یه عیدی ویژه هم براتون داریم از طرف شارکده به همه ی اصفهانی ها و ایرانی ها دوتا عکس قدیمی از اصفهان که تالا هیچکسی اونا را ندیده:

این عکسای زیر هم عکسای اصفهان امروزیه: