قصه گزینش روزی برای اصفهان به بهمن‌ماه سال 1383 باز می‌گردد که پس از پیشنهاد گزینش چنین روزی از سوی دکتر شاهین سپنتا، برخی از سازمان‌های غیردولتی اصفهان همچون «کانون گسترش فرهنگ ایران بزرگ»، «جمعیت طبیعت‌یاران و انجمن مثنوی‌پژوهان ایران» از این پیشنهاد، استقبال و تلاشی گروهی را برای گزینش روز اصفهان آغاز کردند. در همین راستا، متن فراخوانی تهیه شد و برای بسیاری از چهره‌های فرهنگی و هنری، فرهیختگان، اصفهان‌شناسان و استادان دانشگاه‌ها فرستاده شد و همگی فراخوانده شدند تا پیشنهادهای خود را برای گزینش روزی با عنوان « اصفهان» با ذکر دلایل و مستندات کافی و با توجه به ریشه‌های تاریخی و فرهنگی آن به دبیرخانه بفرستند.
سرانجام در اردیبهشت‌ماه سال1384 همه پیشنهادهای رسیده به دبیرخانه هم‌اندیشی برای نامگذاری روز نکوداشت اصفهان بررسی و به داوری گذاشته شد و پس از گفت‌وگو‌های بسیار، اصفهان‌شناسان با رای اکثریت روز «یکم آذرماه» هر سال را به‌عنوان «روز نکوداشت اصفهان» گزینش و تصویب کردند. دلیل انتخاب آنها این بود که براساس مستندات تاریخی، طالع بنیانگذاری شهر اصفهان در ماه آذر (قوس) دیده شده است. و آنان نگاره تاریخی منقوش بر کاشیکاری‌های سردر بازار قیصریه اصفهان را که تصویر فرد تیراندازی را با سر انسان و تنه ببر یا شیر و دم اژدها نشان می‌دهد و با اقتباس از صورت فلکی برج قوس (آذرماه) و با محتوایی متعالی طراحی شده به‌عنوان نماد اصفهان انتخاب کردند. علاوه بر این، داوران ضمن درنظر گرفتن همه جوانب فرهنگی، تاریخی و اجتماعی در برگزیدن این روز، در بیانیه‌ای تاکید کردند: از آنجا که احداث باروی حفاظتی یا حصار بزرگ اصفهان به‌منظور تضمین امنیت شهر تاریخی اصفهان در دوران دیلمیان و در زمان حسن رکن‌الدوله دیلمی (366 - 322 هجری قمری) صورت گرفت و برپایی این باروی امنیتی به‌عنوان نقطه عطفی در تاریخ اصفهان شناخته می‌شود، یاد روز آن رویداد تاریخی از این روی شایسته‌تر از دیگر پیشنهادهاست.
شرکت‌کنندگان در فراخوان، روزها و مناسبت‌های متنوعی را برای روز نکوداشت اصفهان پیشنهاد کرده بودند. برای نمونه دوم اردیبهشت‌ماه جشن باستانی اردیبهشتگان، 28 اردیبهشت ماه روز جهانی موزه و میراث فرهنگی، 31 اردیبهشت‌ماه روز جهانی توسعه فرهنگی، سوم اردیبهشت‌ماه روز بزرگداشت شیخ بهایی، دهم بهمن‌ماه سالروز برگزاری بزرگ‌ترین جشن سده در اصفهان در زمان مرداویج زیاری، اول آذرماه سالروز بنیان باروی بزرگ اصفهان در زمان دیلمیان و چند روز دیگر.
پس از نتیجه‌گیری همه داوران، مسئولان شهری همچون دکتر مرتضی سقائیان‌نژاد (شهردار اصفهان) و دکتر محمدعلی چلونگر (رئیس سابق مرکز اصفهان‌شناسی) و دکتر محمود محمدی(عضو شورای شهر) نظر اصفهان‌شناسان را پذیرفتند و بیانیه استادان را امضا کردند اما زمان زیادی از انتشار خبر انتخاب یکم آذرماه نگذشته بود که برخی از اعضای شورای شهر اصفهان در یک حرکت شتابزده، تصمیم به نفی انتخاب اصفهان‌شناسان گرفتند و براساس دستورالعمل شورای اسلامی شهر اصفهان، سوم اردیبهشت‌ماه را به‌عنوان سالروز ولادت شیخ‌بهایی و به نام روز اصفهان نامگذاری کردند.
همشهری آنلاین