جریان معماری که توسط کامران دیبا و هم‌دوره‌ای‌های او به وجود آمد، بسیار سریع رخ داد، آن هم در زمانی که صنعت، فرهنگ، ساختار، معماری و بسیاری عرصه­ های دیگر در کشور رو به شکل گرفتن و متحول شدن بود...

مدتی طولانی از آغاز ساخت­ و­سازهای بنیادین شهری و کشوری و تقویت حضور مردم در عرصه­ سیاسی و بهتر شدن اقتصاد داخلی نمی­ گذشت و رجال سیاسی عزم سوق مملکت به سمت فرهنگ و تمدن غربی را داشتند. رابطه با کشورهای اروپایی و آمریکایی به‌شدت جان گرفته بود و بسیاری عرصه‌ها را تحت‌الشعاع قرار می‌داد.

کامران دیبا در همچون زمانی، پس از کسب تحصیلات عالی و علاقه­ شدیدی که به وطن داشت، به ایران بازگشت و نهایت تلاش خود را برای بهتر کردن امور مرتبط با “معماری و مردم” به کار بست.

در یک نگاه واقع­بینانه باید اذعان داشت که دیبا در یک دهه فعالیت فشرده و سخت در زمینه معماری و هنر، تمام توان خود را به کار بست و حتا سلامت خود را به خطر انداخت تا به هدف خود که همان فراگیر کردن معماری مردمی و انسان­دوستانه در کشورش بود، نزدیک­تر شود.

چنان که دکتر علی­ اکبر صارمی نیز بیان می‌دارد: «در آن زمان، نگاه سایر معماران کشور به نوعی آمیخته با نوستالژی و بر پایه‌ی احساس‌گرایی بود. اما دیبا نگاه منطقی‌تری به معماری ایران داشت». 

او با عشق کار می­کرد و پیوسته به اعتلای فرهنگی و فراهم آوردن رفاه و آسایش افراد می­اندیشید. “ما عشق می­ورزیم، پس می­توانیم”. 

شاید این عبارت ساده­ ترین توصیف شیوا از ذهنیت و پیام دیبا باشد. در کلام او پیوسته این لغات جاری بود: «مردم ببینند، مردم یاد بگیرند و مردم لذت ببرند.» جایگاه والای کامران دیبا در عرصه­ی معماری، فرهنگ و هنر و نیز تلاش او در جهت ارائه­ی معماری انسان­دوستانه قابل تقدیر و ماندگار خواهد بود.

در این کتاب سعی بر این است که با معرفی و بررسی آثار، پروژه‌ها و سیر تکامل حرفه‌ای کامران دیبا، تا حدی هرچند کوچک، قدرشناس او و معماران معاصر ایران بوده و با تحلیل پروژه‌های پیشگامان معماری ایران، راهگشای نسل جدید معماری باشیم تا به‌ تدریج الگوهای صحیح و جهت‌مندی برای این مرز و بوم رقم بزنیم.