پارک آب و آتش
 اگر در پایتخت زندگی می کنید، خودتان را از این بهشت محروم نکنید. حتی اگر برای چند روزی به تهران سفر می کنید، به پارک «آب و آتش» سر بزنید. به بوستانی که حس برگشتن دوباره به مهمانی را به شما می دهد.
 
باید بروید به زمین های سبز تپه های عباس آباد، جایی حوالی پارک «آب و آتش». بوستانی سرسبز با معماری متفاوت و چشم نواز. پارکی 24 هزار متر مربعی که انگار روزها و شب ها بین آدم هالذت تقسیم می کند. فرقی نمی کند اسکیت سوارهایی باشند که روی سنگفرش های پارک حرکات آکروباتیم می زنند، خانواده هایی که زیر چادرها و آلاچیق ها دور هم جمع می شوند یا آدم هایی که از لابلای توپ های بدمینتون بازها که به روی هوا به این طرف و آن طرف می روند می گذرند.

گشت و گذار در این پارک جان می دهد برای آدم هایی که عشق پیاده روی دارند یا می خواهند با دوچرخه لابلای درخت ها و آدم ها چرخی بزنند.برای آنهایی که می خواهند همنشینی جنبش و هیاهو با سکون و آرامش را تجربه کنند. اگر در پایتخت زندگی می کنید، خودتان را از این بهشت محروم نکنید. حتی اگر برای چند روزی به تهران سفر می کنید، به پارک «آب و آتش» سر بزنید. به بوستانی که حس برگشتن دوباره به مهمانی را به شما می دهد.

پارک آب و آتش کجاست؟
بوستان حضرت ابراهیم (ع) در شمال مجموعه تفریحی اراضی عباس آباد قرار گرفته. در ضلع جنوبی بزرگراه شهید حقانی، در فاصله بین چهار راه جهان کودک و ایستگاه مترو شهید حقانی.
 
با وسایل نقلیه عمومی چطوری برویم؟
خط شماره یک مترو شما را به پارک می رساند. ایستگاه مترو شهید حقانی از قطار پیاده شوید و با پرداخت 500 تومان ناقابل سوار تاکسی هایی شوید که از میدان ونک به سمت حقانی شرق حرکت می کنند. تاکسی ها شما را جلوی در اصلی پیاده می کنند. اگر حال و انرژی اش را دارید می توانید از ایستگاه مترو تا در ورودی پارک را پیاده بروید.فقط 10 دقیقه راه دارید.
 
با خودروی شخصی چطوری برویم؟
باید در مسیر غرب به شرق بزرگراه شهید حقانی، بعد از چهار راه جهان کودک وارد خیابان دیدار شوید. خیابانی که در ضلع غربی پارک، درست بعد از چهار راه جهان کودک و نرسیده به پل عابر پیاده قرار دارد. خودروی مبارک را هم می توانید در حاشیه همین خیابان دیدار پارک کنید یا وارد پارکینگ عمومی بوستان حضرت ابراهیم (ع) شوید.

 دیده بان شو
پارک آب و آتش و بوستان بنادر به هم چسبیده اند. مرز بین این دو پارک یک برج فانوس است. برجی شبیه برج های فانوسی که در کارتون ها دیده اید یا در داستان ها خوانده اید.

 استوانه ای و سفید اما نه چندان بلند با 12 متر ارتفاع. یک برج فانوس دریایی که می توان از راه پله های مارپیچ آن بالا رفت و منظره های پارک را دید زد. آدم ها را و اتوبان ها و خیابان هایی را که از دور و بر پارک می گذرند. با بالا رفتن از برج ارتفاع زیادی نخواهید داشت اما نمای 360 درجه ای منطقه زیر نگاه شماست.

  آب پرتقال روی عرشه
معماری پارک آب و آتش حسابی چشم نواز است. طراحی هایی که وقتی در چشم شما می افتند، نمی گذارند به سادگی از آنها بگذرید. حتی برای کافی شاپ آن هم یک سازه زیبا طراحی شده. یک کشتی که می توانید روی آن انواع و اقسام نوشیدنی ها و دم نوش ها را میل کنید. علاوه بر این کشتی که در انتهای پارک قرار گرفته، دو بوفه دیگر هم در کنار زمین اسب سواری و نزدیک پل طبیعت وجود دارد که انواع خوردنی ها و خوراکی ها در آنها پیدا می شود.
 
از من بگذر
ابعاد اراضی عباس آباد خیلی بزرگتر از خیالات و تصورات شما است. اگر دلتان خواست کمی از پارک بیرون بزنید و به همسایه کناری اش، به پارک طالقانی سر بزنید، باید از پل آب و آتش بگذرید. پلی 296 متری که بین پارک طالقانی و میدان ورودی پارک آب و آتش قرار گرفته و علاوه بر اتصال فضاهای فرهنگی و طبیعی اراضی عباس آباد راه را برای عبور عابران پیاده و دوچرخه سواران از میدان ونک تا ایستگاه مترو میرداماد و روی دره مدرس آسان می کند. (این پل به زودی افتتاح می شود.)
 
یورتمه برو!
جایی بین چادر نمایش و راپل، می توانید تهران قدیم را تجربه کنید. تجربه لذتبخش درشکه سواری را. اسب ها شما را دور پارک چرخ می دهند و برمی گردانند به نقطه اول، جایی در ضلع جنوب شرقی پارک که آنها و کالسکه هایشان را نگه می دارند. ظرفیت هر کدام از این کالسکه ها 180 کیلوگرم است؛ به اندازه دو نفر و یک کودک زیر 10 سال. اسب های اینجا هم کوچک هستند. اسبچه های خزری که شما را از ایستگاه کالسکه در پارک آب و آتش تا پل ابریشم و بوستان بنادر می برند. مسیری سنگفرش شده که از کنار آلاچیق ها، لانه کبوتر و برج فانوس می گذرد.

در ابتدای همین مسیر، جایی نزدیک ایستگاه درشکه جایی هم برای آموزش اسب سواری تدارک دیده شده. برای سوار شدن اسب های اصیل ایرانی، ترکمن و عرب که قد بلند و بالا و کشیده دارند و مدام شیهه می کشند و بر زمین سم می کوبند. مانژ کوچک بوستان آب و آتش، شما را در قلب پایتخت، اسب سوار می کند، تجربه ای که در هیچ پارک دیگری به دست نمی آید.

 راننده سرخود!
اسکیت چرخ دار، دوچرخه ای ایستاده و بی صندلی یا دوچرخه برقی؛ روی این دستگاه تکنفره همه این اسم ها را می توان گذاشت اما حرفه ای ها می گویند باید اسمش را «خودران» گذاشت.

  وسیله ای نسبتا عجیب که روی دو چرخ و یک محور تعادلی حرکت می کندو می توانید با آن به راحتی در گوشه و کنار پارک گشت بزنید. البته اگر قد کسی که می خواهد از آن استفاده کند به 135 سانتی متر و سن او به 15 سال رسیده باشد.

استفاده از آن خیلی راحت است. قبل از شروع حرکت هم جناب متصدی روشنتان می کند که با چه دستگاهی طرف هستید و قلق های حرکت با آن را به شما آموزش می دهد. برای سوار شدن فقط کافی است که با تقسیم کردن وزن، تعادلتان را روی آن حفظ کنید چون دو چرخ این دستگاه در طول آن قرار نگرفته. خودران ها رقیب درشکه هایی هستند که در پارک چرخ می زنند. تقابل سنت و مدرنیته. مثل اسم پارک!

 ستون های آتش
از سمت بزرگراه حقانی یا خیابان دیدار جنوبی که به پارک برسید به برج های آتش برمی خورید. به چمن زارها و درختان زیبا که از بین آنها مشعل های آتش قد کشیده اند. هوا که رو به تاریکی می رود، مشعل ها جان می گیرند. کم کم می غرند و هر نیم ساعت یک بار ناگهان آتش از دهانه های آن 4 برج شعله می کشد. شعله هایی 10 متری با حرارتی زیاد. تقابلی تماشایی میان فواره های آب و شعله های آتش. احتمالا اینجاست که به حکمت نامگذاری این پارک به نام بوستان حضرت ابراهیم (ع) پی می برید.

 پرواز را به خاطر بسپار
آموزش راپل و حرکت با یک طناب و قرقره در پارک آب و آتش هم جایی حوالی برج فانوس در نظر گرفته شده تا هیجان معلق ماندن میان زمین و هوا را تجربه کنید. یک نمونه در ابعاد بسیار کوچحک و ارتفاع کم که شما را سرگرم و هیجان زده می کند.

اسم اینجا را «تیرول» گذاشته اند یکی از وسوسه انگیزترین تفریحات موجود در پارک. کافی است در صف مربوطه باستید تا نوبت شما برسد. بعد روی تپه ای بلند می روید و با یک دستگیره که با قرقره به طنابی بلند وصل شده، آویزان می شوید و سر می خوئرید به سمت پایین به طرف تپه دوم که از اولی کوتاه تر است.

شرط استفاده از این راپل داشتن قدی کمتر از 2 متر و وزنی پایین تر از 120 کیلوگرم است. آنهایی هم که از ارتفاع می ترسند یا ناراحتی قلبی دارند حق استفاده از تیرول را ندارند. اگر این شرایط را داشته باشید، احتمالا شما هم مثل بقیه بین زمین و آسمان از هیجان و ترس و لذت جیغ خواهید کشید. یک جیغ ممتد و بنفش.

 فواره های آب
شبیه فیلم هاست. فیلم های ژانر وحشت که ناگهان زمین ترک می خورد و آب با فشار به آسمان پرت می شود. به طرف مردمی که روی آن راه می روند و زهره ترک شده اند! اینجا اما از ترس خبری نیست. همه چیز در هیجان خلاصه می شود. در لذت برذدن از یک آب بازی بی ترس!

جایی حوالی ستون های تنومندی فلزی که زبانه های آتش از آنها شعله می کشد، سورخ هایی در زمین هست که احتمالا بچه هایی را مشغول خیره شدن به آنها می بینید. آنها منتظر هستند که موعقد مقرر برسد و ناگهان آب با شدت از زمین به بالا پرتاب شود.

پل طبیعت

این مطالب روایتی است مفصل از شکل گیری طرح پل طبیعت از ابتدا تا به امروز...طرحی که پس از گذراندن دو مرحله مسابقه طرح آن نهایی شد

هنگامی که در بهار 1387 از طرف مسئولین محترم اراضی عباس آباد به این مسابقه دعوت شدیم، درحال طراحی ومحاسبه دو پروژه دیگر در این مجموعه -آمفی تئاتر آب وآتش ، پوشش بازار گل و پل ابریشم II -بودیم.در مرحله اول مسابقه با نگاهی اجمالی به سایت، حضور دو پارک در شرق و غرب و توجه بهمناظر اطراف، پنج ایده اصلی طراحی پل طبیعت را نقش داد.

1. لزوما نباید که پل فقط دو نقطه را به هم وصل کند. یک پل می تواند در هر سمت به چندین شاخه منشعب شود وچند نقطه را از یک سمت به چندین نقطه در سمت دیگر وصل کند. با توجه به اینکه هر دو پارک به صورت شمالیجنوبی در دو طرف اتوبان قرار گرفته اند، این ایده، این امکان را ایجاد می کرد که پل تا نقاط دورتر، مثلا تا ورودی هایهر دو پارک گسترش یابد.
.2 وقتی پل دو پارک تفریحی را به هم وصل می کند، خود نیز می تواند یک فضای تفریحی و ادامه ای از هر دو پارک باشد. با ایجاد فضای سبز ، فضای نشستن یا عملکردهای تفریحی دیگر، هر دو پارک روی پل ادامه پیدا می کنند، و به عبارتی در یکدیگر حل می شوند.
.3 پل یا هر مسیری که بر روی یک خط مستقیم طراحی شود، پرسپکتیو نقطه ای را ایجاد می کند که فقط "رفتن" را القا می کند. در حالیکه اگر قرار است پل طبیعت خود فضا و محلی برای ماندن باشد، یک راه حل آن بود که پل بر روی مسیر یا مسیرهای منحنی طراحی شود. در نتیجه مناظری که دیده می شود بی نهایت خواهد بود،انتهای مسیرمشخص نیست و لذا حس گشت و گذار و تفحص را به کاربر القا می کند.
.4 با توجه به اینکه در هر دو سمت، مخصوصاً سمت پارک طالقانی درختان زیادی وجود دارند، تلاش براین بود که نقاطی که کمترین درخت را دارند برای محل ستون ها و نقاط ابتدا و انتهای پل طبیعت انتخاب شوند.
.5 درآخر، با توجه به اینکه دهانه های بزرگ سازه برای باربری و ایستایی، نیاز به ارتفاع زیاد سازه دارند، این عمق می تواند به اندازه ای باشد که بتواند خود یک فضای معماری ایجاد کند. که این نوع نگاه به سازه باعث شد از ابتدا پلدر دو سطح پیوسته طراحی شود.
مرحله اول مسابقه :
در طرح جامع اولیه(Master plan) ارائه شده توسط مشاورین طراح، دو نقطه مشخص شده بود که نقاط شروع و پایان پل طبیعت بودند.درابتدا، علیرغم مد نظر گرفتن این نقاط به آنها به عنوان نقاط شروع و پایان قطعی پل نگاه نکردیم ،فرض کردیم پل طبیعت نقاطی در پارک طالقانی را به نقاطی در پارک آب و آتش وصل می کند که با بررسی ورودی ها و دسترسی های موجود در پارک این نقاط انتخاب شدند . به این ترتیب پل طبیعت در هر دو پارک پخش می شد . تصور بر این بودکه مسیرهای باریک زیادی در لابلای درختان پخش شوند، و با تغییر ارتفاع، پرسپکتیوهای متنوعی را به روی کاربر باز
کنند.
شکل ظاهری سازه نیز به گونه ای طراحی شد که یادآور شکل بدنه و شاخه های درختان باشد. ستون ها تا حدی بدون نظم و کمی زاویه دار و المانهای خرپای بدنه نیز دارای نظمی نا منظم بودند. 

در این مرحله از مسابقه بین 10 شرکت کننده، 3 طرح انتخاب شد که طرح ما یکی از این 3 طرح برگزیده بود.

مرحله دوم مسابقه:
با توجه به بودجه و زمانبندی پروژه در این مرحله، لازم بود که تمرکز طراحی روی بخش اصلی- که از روی اتوبان میگذرد-باشد، بعلاوه یکی از موارد مورد نظر کارفرما که جهت تدقیق طرح به طراحان اعلام شد، این بود که این پل طبیعت به
یک بنای شاخص( Landmark) تبدیل شود. در طرحی که درمرحله اول مسابقه ارائه داده بودیم، بخش روی اتوبان نسبتاً ساده و تا حدی منییمال بود . لذا در مر حله دوم مسابقه تلاش بر این شد که در عین حفظ کردن پنج ایده اصلی اولیه، سازه قسمت اصلی پل به لحاظ بصری، دارای پیچیدگی و پویایی فرمی بیشتری باشد.
ستون های پراکنده و المانهای تکی تبدیل به چهار ستون درختی شکل شدند، در بالا المان های سازه ای مانند شاخه های درخت باز می شد و خرپای اصلی را نگه می داشت. المان های بدنه خرپا ، از حالت نامنظم به حالت ضربدری منظم تغییر
کردند. خرپای اصلی پل نیز در نما و پلان فرم سینوسی متقارن گرفت، ارتفاع مقطع خرپای پل بر روی ستون ها به ماکزیمم می رسید و به این ترتیب روی ستون ها یک سطح سوم هم ایجاد شد که این سطح محلی بود که دیگر مسیر
حرکتی نبود و فقط فضایی بود برای ماندن، ایستگاهی برای ایستادن و نگاه کردن به کوهها ، درختان و آسمان، و البته شهر، اتوبان وماشین ها. هرسه سطح، توسط رمپ هایی به طور پیوسته به یکدیگر متصل می شدند.
دراین مرحله بود که طرح ما طرح برگزیده مسابقه شد.

طراحی نهایی:
مرحله نهایی شدن و اجرایی شدن طرح در اوایل پاییز 1388 آغاز شد.گروه مهندسین سازه Massimo Maffeis Engineering & Consulting دراین مرحله به ما ملحق شدند و بخش محاسبات سازه را به عهده گرفتند . در ابتداپس از کمی رفت و برگشت بین گروه مهندسین سازه و گروه معماری، تعداد ستون ها به 3 ستون کاهش یافت که دو
ستون درسمت پارک آب وآتش (غرب ) و یک ستون در سمت پارک طالقانی (شرق) قرار می گیرد، درنتیجه هیچ ستونی دروسط اتوبان قرار ندارد. ارتفاع ستون شرقی حدود 29 متر ، و دو ستون غربی 33 و 20 متر از سر فونداسیون هایشان
می باشد. طول کل پل طبیعت در حدود 269 متر و دهانه های آن از شرق به غرب به ترتیب 68،94،68 و 39 متر می باشند. عرض پل بین 6 تا 13 متر متغیر است.
این فرم جدید با بررسی دقیق توپوگرافی هردوپارک ایجاد شد وبا توجه به اختلاف ارتفاع دوطرف و طراحی دقیقتر ورودیهاو کاربریها، سطح سوم فقط روی دوستون در دو سمت اتوبان درنظر گرفته شد.
هندسه :
دراینجا تلاش براین بود که تا حدی یک نظم هندسی در فرم به ظاهر اورگانیک طرح ایجاد شود. به عنوان مثال محوراصلی کل کار تبدیل شد به سه منحنی که هر یک بخشی از دایره هستند و تیرهای هردوسطح پل شعاعهای این قوس هامی باشند. ستون ها در نقاط تغییر این منحنی ها قراردارند . فرم درختی ستون ها با کمی تغییر و فرمسینوسی نمای خرپا مانند طرح ارائه شده درمرحله دوم مسابقه حفظ شد.  درپلان نیز حرکت سینوسی درالمان بالایی خرپا وجود دارد و سطح دوم هم که سطح اصلی حرکتی پل می باشد پهن و باریک می شود. ولی المان های زیرین دوخط موازی هستند، به این ترتیب بدنه اصلی خرپا سطحی دو قوسی پیدا میکند که پویایی سه بعدی سازه را افزایش می دهد.
هرچند به لحاظ فرمی و هندسی اصراری بر پیروی از معماری گذشته مان نداشتیم، اما درحین طراحی و بازی با خطوط،هندسه المان های سازه ای درپلان مخصوصاً درمحل ستون ها به سمتی پیش رفت که یادآور این نوع معماری میباشد.
 فرم درختی ستونها و انتخاب نام "طبیعت" برای پل، هر دو تاکیدیست بر پیوستگی دو فضای سبز(دوطبیعت) توسط پل .

هندسه نهایی پل طبیعت حاصل ماهها رفت و برگشت و همکاری نزدیک گروه سازه و معماری است. قطر لوله ها به گونه ای انتخاب شد که هم به لحاظ سازه ای پاسخگو باشد و هم به لحاظ معماری مناسب به نظر بیاید. با دقت زیادی که گروه سازه داشتند و برای هرچه سبک ترشدن پل ، لوله ها علیرغم داشتن قطر بیرونی یکسان، براساس تنشی که هریک از المان ها
تحمل می کند ضخامتی متغیر دارند، که این مساله از ظاهر بیرونی لوله ها قابل تشخیص نیست. مباحث سازه ای پروژه پل طبیعت خود نیازمند یک مقاله جداگانه است و نظر به اینکه در تخصص اینجانب نیست به همین اشاره کوتاه بسنده میکنم.

معماری :
همانطور که در ابتدا گفته شد از ابتدا پل طبیعت در دو سطح طراحی شد و روی ستونها نیز سطح سومی قراردارد که هرسه سطح توسط رمپ ها و پله هایی به یکدیگر متصل می شوند. با توجه به شکل سازه و اختلاف سطح دو نقطه ابتدا و انتهای پل،خود این سطوح نیز دارای شیب های متغیر ملایمی می باشند. سطح سوم همانطور که گفته شد در بالای دو ستون قرار دارد و فضایی برای ماندن است. 
سطح دوم سطحی است که از سمت شرق هم سطح پارک طالقانی و از سمت غرب هم سطح پارک آب و آتش می باشد.
این سطح بیشتر مسیر حرکتی افراد پیاده، دوچرخه و کالسکه است. در نقاطی که عرض پل در اثر حرکت سینوسی در دوطرف بیشتر می شود در لبه ها امکان ایجاد فضاهای سبز و نشستن وجود دارد. لذا در این سطح هر دو عملکرد اتفاق
می افتد. ولی عملکرد حرکتی غالب است. 

در نقطه ای که پل طبیعت به پارک آب و آتش وصل میشود سطح اصلی تا حدود 40 متر در عرض گشایش پیدا میکند و تبدیلبه یک میدان ورودی میشود که در سه نقطه به منظور حفظ درختان موجود در سایت باز شدگی هایی در این سطح ایجادشده است .
ورودی از سمت پارک طالقانی به خاطر شیب زیاد زمین، شامل یک سری پله است که از مرتفع ترین نقطه پارک، از لابلای درختان پایین می آید و به پل میرسد.
مسیرهایی که در مرحله اول مسابقه بالاتر از سطح زمین در لابلای درختان طراحی شده بود، تبدیل شد به مسیرهایی کهروی خطوط توپوگرافی زمین هستند و همچنان نقاط کلیدی دسترسی اطراف را به پل وصل می کنند و درنقاطی به
مسیرهای موجود پارک وصل می شوند.به این ترتیب این مسیرها می توانند با حداقل هزینه و زمان ساخته شوند و همچنان ایده اتصال پل طبیعت به نقاط اطراف پارک را نیز پاسخگو باشند.بخش اصلی طراحی و محاسبات در پاییز 1389 پایان یافت و ساخت فونداسیونها در این زمان آغاز شد.

منبع:javan.hmg.ir
tebyan.net