سازه‌های شهری در شهرهای مختلف جهان نمادهایی هستند که به‌عنوان هویت تاریخی و فرهنگی شهر و شهروندان از آنها یاد می‌شود. از این‌رو، کمتر پایتختی در جهان سراغ داریم که نمادی برای خود نداشته باشد. این نمادهای هویتی می‌تواند برج‌ها، مجسمه‌ها، ساختمان‌های تاریخی، نیایشگاه و معبد یا حتی ساعت‌های بزرگ باشد.
از مشهورترین نماد شهرها در سراسر جهان می‌توان به برج ایفل پاریس، ساختمان اپرای سیدنی، معبد بهشت پکن، ساعت بیگ بن لندن، مجسمه آزادی نیویورک و مجسمه مسیح ریو دوژانیرو اشاره کرد. در ایران نیز، برج آزادی نمونه‌ای از نشانه‌های شهری است که به‌عنوان یک یادمان سال 1345 ساخته شد و به عنوان یک نماد شهری مورد توجه است.
این برج که پس از انقلاب به دلیل نقش تاریخی اش در این رخداد تاریخی، برج آزادی نام گرفت، پیوند تنگاتنگی با هویت تاریخی و فرهنگی شهر و شهروندان داشته است. برج آزادی به‌طور رسمی نماد شهر تهران باقی ماند تا اینکه، کلنگ ساخت برج دیگری سال 1376 زده شد. برج مخابراتی میلاد پس از ۱۱ سال ساخته و روز ۱۶ مهر ۱۳۸۷ گشایش یافت.
برج میلاد که با کارکرد مخابراتی مانند بسیاری دیگر از برج‌های مخابراتی دردنیا ازجمله برج توکیو اسکای تری در ژاپن، برج گوانگژو در چین و برج برلین در آلمان ساخته و بالغ بر 500 میلیون دلار هزینه آن شد، تا به حال نتوانسته است کارکردهای مطلوب مخابراتی، فرهنگی و اقتصادی خود را داشته باشد. با این حال، ساخت دو برج دیگر در فاصله یک‌سوم برج میلاد چالش برانگیز شده و مخالفت‌های زیادی را به‌دنبال داشته است. ساختار کلی طرح پروژه فاز دو برج میلاد که درحال حاضر گودبرداری آن انجام شده است، شامل دو برج اداری، هتل و پهنه‌ای از ساختار تجاری که المان اتصالی دو برج است، می‌شود. .
در آخرین اظهارنظرها پیرامون این موضوع، اعضای شورای شهر تهران ضمن مخالفت با این طرح، احداث دو برج دیگر را غیر اصولی دانسته و خواستار توقف این پروژه شده‌اند.
اقبال شاکری، عضو کمیسیون عمران و حمل‌و‌نقل شورای شهر با اعلام اینکه پیمانکاران در حال گودبرداری در زمینه اجرای پروژه فاز دو برج میلاد هستند، گفت: متاسفانه هنوز اختلاف شهرداری و فرمانداری در این زمینه برطرف نشده و باید هرچه زودتر نسبت به تصمیم‌گیری در این رابطه اقدام شود.
همچنین عضو کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر، در واکنش به صحبت‌های شاکری اظهار کرد: این موضوع ربطی به فرمانداری ندارد بلکه این طرح به تعاونی مربوطه واگذار شده و داوران ما به عنوان اعضای شورای شهر طرح موردنظر تعاونی را نپذیرفتند. مهدی چمران با بیان اینکه ساختن دو برج مرتفع دیگر در کنار برج میلاد درست نیست، خاطرنشان کرد: باید دوستان تعاونی و برج میلاد دوباره این موضوع را در مناقصه بگذارند.
همچنین ما نسبت به برداشتن تصاویر نصب شده از دیوارهای این پروژه اعتراض کرده‌ایم که تصاویر مربوطه برداشته شود اما، هنوز در این زمینه اقدامی نشده است. با وجود این مخالفت‌ها، الهه راستگو، عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر، ساختن دو ساختمان مرتفع در کنار برج میلاد را موضوع بدی ندانست.
احداث دو برج دیگر غیراصولی است
در این زمینه یک عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه فضاهای دیگری در شهر داریم که می‌توان از آن استفاده کرد، می‌گوید: ساختن دو برج دیگر در فاصله یک‌سوم برج میلاد غیراصولی و غیرمنطقی است.
به‌گفته غلامرضا انصاری، برج‌های مخابراتی نماد معماری نوین و توسعه اقتصادی کشورها هستند، البته فضای این برج‌ها هر اندازه فرهنگی تر شود بهتر است. او با اشاره به اینکه ساختن دو برج دیگر در کنار برج میلاد موجب قضاوت بد افکار عمومی می‌شود، تاکید می‌کند: شورا از ساخت این برج‌ها جلوگیری خواهد کرد.
این عضو شورای شهر در تشریح آخرین وضعیت احداث این دو برج عنوان می‌کند: گودبرداری انجام شده اما، به دلیل مخالفت شورا کار تعطیل شده است، امیدواریم به‌زودی تابلو آن نیز برداشته و گود پر شود. انصاری معتقد است: برج میلاد هنوز با کارکردهای مخابراتی که می‌تواند داشته باشد فاصله زیادی دارد، این برج با توجه به ارتفاعش می‌تواند بخش قابل‌توجهی از نیازهای مخابراتی را بر طرف کند و دیگر آنتن‌ها در سطح شهر که سلامتی شهروندان را به خطر می‌اندازد، تجمیع شود. او جنبه‌های فرهنگی، اقتصادی و صنعت توریسم را از دیگر کارکردهای برج میلاد می‌داند و می‌افزاید: این برج با کارکردهای فرهنگی که ظرفیت آن را دارد فاصله زیادی دارد.
برج میلاد کارکرد هویتی ندارد
همچنین، یک کارشناس شهری با بیان اینکه برج میلاد به عنوان برج مخابراتی ساخته شد، بیان می‌کند: این نوع برج‌ها معمولا در شهرهای مسطح ساخته می‌شود، تا از طریق نصب دکل کارکرد مخابراتی داشته باشد.
به گفته محمدکریم آسایش، شهر تهران دارای ارتفاعاتی است که به کارکرد مخابراتی این شهر پاسخ می‌دهد و نیازی به احداث این برج نبود. او با بیان اینکه برج‌ها کارکرد نمادین و هویت معماری خاصی در شهرها دارند، می‌افزاید: این برج‌ها معرف معانی هستند، برای مثال در شهر تهران پیش از برج میلاد برج آزادی نماد شهر بود آسایش ادامه می‌دهد: هویت نمادهای شهری با نقش، تاریخ و فرهنگ شهر گره خورده است که حس تعلق و هویت در شهروندان ایجاد می‌کند درحالی که، چنین نقش‌هایی را نه خود برج میلاد دارد و نه فضای پیرامونی که برج در آن ساخته شده است.
این کارشناس شهری برج آزادی و مجلس (بهارستان) را با تاریخ و فرهنگ شهر تهران دارای پیوند می‌داند و اظهار می‌کند: این مکان‌ها قلب جنبش‌های تاریخ معاصر ایران بوده است. به گفته او، علاوه بر اینکه برج میلاد کارکرد هویتی ندارد، طبق معیارهای زیبایی شناختی نیز تنها این ویژگی را دارد که از دوردست قابل مشاهده است.
او در رابطه با احداث دو برج دیگر کنار برج میلاد عنوان می‌کند: احداث این دو برج نمی‌تواند به هویت برج میلاد لطمه بزند، چراکه این برج هویتی ندارد. آسایش می‌افزاید: از لحاظ معماری و تحت‌تاثیر قراردادن دید برج میلاد توسط این دو برج نیز مساله قابل بررسی است.
◄ در همین زمینه بخوانید :
بناها و شخصیت ها : برج میلاد
بناها و شخصیت ها : برج آزادی (شهیاد)
memarinews