اصول میدان های بزرگ شهری

همچنان که خیابان ها و پیاده روهای اطراف یک میدان، تاثیر زیادی بر میزان دسترسی و کاربری آن دارند، ساختمان های پیرامون میدان نیز به همان اندازه تاثیرگذار هستند. تصور کنید یک کتابخانه عمومی در یک ضلع میدان قرار دارد به طوری که درب های کتابخانه به داخل میدان باز می شوند؛ مردم در محوطه کتابخانه (میدان) و روی پله ها نشسته و مطالعه می کنند و همچنین اتاق مطالعه بچه ها می تواند ارتباط مستقیمی با فضای میدان داشته باشد. این ساختمان حتی می تواند یک کتابفروشی، یک کافه یا … نیز باشد. بنابراین لازمه فعال و سرزنده بودن فضای درونی یک میدان، صمیمی و پرجنب و جوش بودن فضای بیرونی میدان است.

میدان شهری

مطالعه شهر از دوران کهن، به خصوص شهرهای ایران بعد از اسلام، تا زمانیکه شهرسازی از لحاظ ورود مفاهیم تازه، غریبه و گسستن از ارزش های گذشته خود قرار نگرفته است، گویای آن است که همواره میدان نیز همچون دیگر اندام های موثر و کارکردی، در حیات جاری شهر، حضوری موثر دارد به طوریکه میدان از دوره سلجوقیان به بعد شروع به تثبیت خود کرد و در دوره صفویه به مفاهیم عمیق و کارآمدی در معماری و شهرسازی رسیده و در دوران قاجار به نهایت نقش خود دست یافته است، اما رفته رفته نقش می بازد تا جایی که از سال های میانی دوره پهلوی هویت خود را از دست داده و در دو دهه اخیر نیز در بلاتکلیفی مطلق به سر می برد.

نقد و بررسی فیلم «اصفهان در عمق میدان» ، درجستجوی یافتن هویت

قبل از نقد و بررسی فیلمِ در عمق میدان، لازم است، به فضای اجتماعی این میدان نیم نگاهی اندازیم. به عنوان مثال از این‌جا شروع کنیم که این میدان، که آن‌را عتیق (یا میدان امام علی) نام‌ گذارده‌اند، میدان نوبنیادی است که مانند برخی از  پروژه‌های شهرسازی سال‌های اخیر، حضورش متکی بر زیر و رو کردن بخشی از بافت قدیمی شهر اصفهان است که به یمن طرح‌های نوسازی، ویران شدند تا فضای نو و جدیدی جایگزین آن‌ها گردد. به این ترتیب، این میدان هم با توجه به تصمیم مسئولان شهرسازی، روی سبزه میدان (یا میدان کهنه) و محلات اطراف آن که گفته می‌شود به دوران سلجوقیان برمی‌گردد، مستقر شده است. میدانی که به مرور زمان تبدیل به آن چیزی شد که اصفهانی‌های هفتاد، هشتاد ساله آن‌را به عنوان«سبزه میدون» و یا «میدون کهنه» می‌شناختند. باری، بعد از ساخت و سازِ چهارساله میدان، (که در ضمن گفته می‌شد، احیاء فرم قدیم آن در زمان سلجوقیان است)، بالاخره ، افتتاح می‌شود و بسیاری را دچار حیرت می‌کند...